Δημήτρης Παπανικολάου στο skai.gr: Ο αυτισμός δεν θέλει ούτε οίκτο ούτε λεκτική εξύψωση, αλλά απλή υποστήριξη

Συνέντευξη στον Στέφανο Νικολαΐδη

Σήμερα Τετάρτη 2 Απριλίου το ημερολόγιο γράφει Διεθνής Ημέρα Αυτισμού. Νιώθω όμως ότι η ημέρα αυτή δεν είναι απλώς μια ημέρα ευαισθητοποίησης, αλλά μια υπενθύμιση.

Μια υπενθύμιση πως ο κόσμος δεν είναι ένας, αλλά πολλοί. Μια υπενθύμιση ότι η κατανόηση ξεκινά όταν αποφασίσουμε να δούμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια του άλλου, όσο διαφορετικά κι αν είναι από τα δικά μας.

Αυτό τουλάχιστον μου υπενθυμίζει κατά τη συζήτησή μας ο πρωταθλητής Δημήτρης Παπανικολάου, με τον δικό του απλό μα και τόσο ξεχωριστό τρόπο. 

Τα τελευταία χρόνια ο άλλοτε μπασκετικός αστέρας του Παναθηναϊκού, του Ολυμπιακού και προπαντός της Εθνικής Ελλάδος δίνει την πιο υπέροχη μάχη της ζωής του, αυτήν τη φορά στα κοινωνικά παρκέ όπου αγωνίζεται για την εξάλειψη του στίγματος του αυτισμού, αυτής της «αόρατης αναπηρίας» όπως ο ίδιος τη χαρακτηρίζει.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό, ο Δημήτρης «ανοίγει» την καρδιά του στο skai.gr, μιλώντας για το φάσμα, τον αδιάκοπο αγώνα του για Δικαιοσύνη και Συμπερίληψη σε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και φυσικά τον αθεράπευτο έρωτα για την κόρη του Άρια, μια μαχήτρια της ζωής.

«Όταν μιλάμε για αυτισμό, δεν εννοούμε μόνο ικανότητες, αλλά κυρίως ανάγκες»

«Μετά από πρωτοβουλία και στήριξη της Apivita μέσω του προγράμματος BeeAutism, 5 παιδιά που βρίσκονται στο αυτιστικό φάσμα, η Βίβιαν, ο Ηλίας, ο Γιώργος, ο Έζρα και ο Θάνος,  ξεκίνησαν μαθήματα μελισσοκομίας στο Τμήμα Ζωικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με τα μελλίσια να βρίσκονται ήδη στο πανεπιστήμιο», ανακοίνωσε σήμερα στα κοινωνικά media ο Δημήτρης.

«Τα παιδιά εκπαιδεύονται μαζί με τρείς συνοδούς Eιδικής Aγωγής από τον επίκουρο καθηγητή Εφαρμοσμένης Μελισσοκομίας Αλέξανδρο Παπαχριστοφόρου, ενώ το εγχείρημα παρακολουθεί ειδική ψυχολόγος η οποία καταγράφει τις θετικές επιπτώσεις του προγράμματος. Τα παιδιά λοιπόν θα παράξουν το δικό τους μέλι, το οποίο θα  συσκευαστεί στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας».

Τι είναι λοιπόν ο αυτισμός; «Καταρχήν, επιστημονικά μιλώντας, είναι μια νευρο-αναπτυξιακή διαταραχή του εγκεφάλου, αλλά εγώ τουλάχιστον δεν είμαι επιστήμονας, προτιμώ να μιλάω βιωματικά», μας λέει. «Κατά καιρούς έχω κάνει παραίνεση να μη μιλάμε μόνο για τις ικανότητες. Φυσικά πρέπει να προβάλλονται και να καλλιεργούνται και αυτές, όπως μέσα από ταινίες που βλέπω αριθμομνήμονες ή παιδιά - θαύματα. Υπάρχει και αυτό στον αυτισμό και το θαυμάζουμε και το θέλουμε, αλλά υπάρχουν και μεγάλες ανάγκες».

«Οι ανάγκες κυρίως βέβαια αφορούν την αποδοχή, την υποστήριξη, τις δομές που είμαστε αρκετά πίσω από τον μέσο όρο της Ευρώπης, την παιδεία, την εργασία. Οπότε πρέπει να εστιάζουμε και στις ανάγκες», όπως αναφέρει και συμπληρώνει:

«Ο αυτισμός λέγεται αόρατη αναπηρία και δεν είναι ούτε για οίκτο ούτε για εξύψωση λεκτική. Θέλει απλά υποστήριξη και να δούμε λίγο τις ανάγκες πώς μπορούν να ικανοποιηθούν των ανθρώπων αυτών. Γιατί το φάσμα είναι πολύ ευρύ. Έχει μέσα από ανθρώπους πολύ υψηλής λειτουργικότητας, όπως λέμε, αλλά και χαμηλής και εμείς δεν θέλουμε να αποκλείουμε κανέναν».

«Ο αυτισμός δεν είναι ούτε ιδεολογία, ούτε άλλοθι για τα πάντα»

Στη συνέχεια, ξεκαθαρίζει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο το προφανές: ο αυτισμός δεν είναι και δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για τα πάντα. 

«Εκεί που υπάρχει επίγνωση των περισσότερων πράξεων, ο αυτισμός δεν είναι δικαιολογία για τα πάντα. Γιατί πάντα υπάρχει μια βασική αρχή, ότι τα δικαιώματά μας τελειώνουν εκεί που αρχίζουν των άλλων. Φυσικά το πού υπάρχει η λειτουργικότητα το κρίνουν οι ειδικοί, όχι εγώ».

Η συζήτηση πάει μοιραία στον Ίλον Μασκ και στον σάλο που προκλήθηκε με τον «ναζιστικό χαιρετισμό» του περί τα τέλη Ιανουαρίου. 

«Εγώ παρακολουθώ επιφανειακά τηλεόραση, αλλά όταν ένας άνθρωπος σαν τον Ίλον Μασκ έχει κάνει αυτά που έχει κάνει στη ζωή του, πιστεύω ότι είναι άλλο να κάνει μια αδέξια κίνηση λόγω αυτισμού, να πει κάτι χωρίς φίλτρο, που όντως υπάρχει στον αυτισμό, και άλλο να χαιρετάς ναζιστικά. Δεν νομίζω ότι το δικαιολογεί αυτό ο αυτισμός. Και φυσικά δεν είναι ιδεολογία ο αυτισμός».

«Αυτό που θέλω να πω», συνεχίζει, «είναι ότι στον αυτισμό μπορεί να συναντήσεις αριστερό, δεξιό, Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, Άρη, ΠΑΟΚ. Δεν είναι δικαιολογία για τα πάντα. Ό,τι υπάρχει στον υπόλοιπο πληθυσμό μπορεί να υπάρχει και εκεί και κρίνεται αναλόγως».

«Για αυτό μίλησα για τον αυτισμό το 2021»

Το ημερολόγιο έγραφε 13 Σεπτεμβρίου 2021, όταν ο Δημήτρης Παπανικολάου πήρε τη μεγάλη απόφαση να πετύχει το πιο συγκλονιστικό καλάθι της ζωής του.

Αυτήν τη φορά όχι εντός γηπέδων, αλλά εκεί έξω, στην αρένα της ζωής. Ο πρώην προπονητής και καλαθοσφαιριστής  είχε προχωρήσει σε μια προσωπική εξομολόγηση, γνωστοποιώντας ότι έχει διαγνωστεί με Σύνδρομο Άσπεργκερ και κάνοντας τους πάντες να τον χειροκροτήσουν και τότε!

Λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 2022, ο πρώην μπασκετμπολίστας εξομολογούταν για την κόρη του Άρια που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, καλώντας τον κόσμο να ενημερωθεί σχετικά, επαναλαμβάνοντας ότι πρέπει να υπάρξει μέριμνα σε εκπαίδευση και υγεία.

«Ο αυτισμός έχει διάφορες λειτουργικότητες και όλη αυτή την προσπάθεια την ξεκίνησα λόγω της κόρης μου. Είναι και η κόρη μου στο φάσμα του αυτισμού», μου επανέλαβε φανερά συγκινημένος ο Δημήτρης, που βρίσκεται πίσω από το UniquAll, το εκπαιδευτικό-αθλητικό πρόγραμμα με στόχο την ενδυνάμωση και την εξέλιξη παιδιών με αναπηρία.

Φετινός «Έλληνας της Χρονιάς» στην Κύπρο

Πριν από περίπου έναν μήνα, το βράδυ της Τετάρτης 26 Φεβρουαρίου, το Royal Hall στη Λευκωσία γέμισε με συγκίνηση, θαυμασμό και έμπνευση. Ανάμεσα στους τιμώμενους της βραδιάς ξεχώρισε ο Δημήτρης, που αναδείχθηκε «Έλληνας της Χρονιάς», ένας τίτλος που αντικατοπτρίζει τη σπουδαιότερη νίκη της ζωής του: το θάρρος να μιλήσει ανοιχτά για τον αυτισμό και να γίνει φάρος ελπίδας για χιλιάδες οικογένειες.

«Εκεί πάνε  τεράστια ονόματα, και όχι μόνο από αθλητισμό. Πέρσι ας πούμε είχε βραβευτεί εκεί ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης με το Maestro. Έχει περάσει ο Πετρούνιας, ήταν ο Πύρρος Δήμας, ο Γκάλης, οπότε είναι μεγάλη μου τιμή. Ήταν κι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκεί, με τον οποίον μιλήσαμε, μου μίλησε με πολύ ζεστά λόγια και εκείνος», όπως περιγράφει, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτει ότι θα ξαναπάει στην Κύπρο μέσα Μαΐου, όπου τον κάλεσε η Ένωση Σχολείων Λευκωσίας.

«Με την Κύπρο πάμε καλά, με την Ελλάδα πηγαινοερχόμαστε», δηλώνει χαρακτηριστικά.

«Η κόρη μου έγραψε παιδικό βιβλίο για τον αυτισμό»

Εκείνη τη στιγμή αναφέρεται στην κόρη του Άρια, η οποία πραγματοποίησε την πρώτη της ομιλία πολύ συγκινητική και ανθρώπινη τον Φεβρουάριο στο Κολλέγιο Αθηνών. «Θα κάνει και άλλες ομιλίες η Άρια, σε μια εταιρεία μεθαύριο Παρασκευή 4 του μηνός. Πρόκειται για την πρώτη της εταιρική ομιλία, καθώς και σε ένα σχολείο αύριο 3 του μηνός και μπορεί μετά και στο Ναυαρίνο αν πάμε».

«Η Άρια θα συνεχίσει στα βήματα του μπαμπά της να ενημερώνει κι εκείνη τον κόσμο, γιατί πλέον έκλεισε τα 18 και τον Μάιο γίνεται 19, οπότε είναι ενήλικη και μπορεί κι εκείνη να βγει πιο μπροστά. Να σας πω ότι έχει κάνει πραγματικότητα και το όνειρο της μεταγλώττισης σε anime, ενώ τον ερχόμενο Οκτώβριο θα βγάλει το πρώτο της παιδικό βιβλίο. Θα απευθύνεται σε παιδιά για να ενημερωθούν για τον αυτισμό».

«Το μεγαλύτερο δώρο για μένα είναι που επέστρεψε το χαμόγελο της Άριας»

Επιστρέφουμε στην εξάλειψη του στίγματος. «Στο 100% το στίγμα δυστυχώς δεν εξαλείφεται ούτε στη Σουηδία ούτε στη Φινλανδία, κι αναφέρομαι σε δυο χώρες πιο βόρειες και πιο προχωρημένες», απαντάει.

«Καμιά φορά μού στέλνουν γονείς κάποιο μήνυμα, ωστόσο τα μεμονωμένα παραδείγματα δεν πλησιάζουν τον κανόνα. Το θέμα είναι οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί, αλλά πολλές φορές τα συστατικά δείχνουν αν βελτιωνόμαστε. Εγώ έχω καθολικά πολλά μηνύματα ότι πολλά θέματα βελτιώθηκαν σε πολλά πράγματα ή βελτιώνονται», σημειώνει για να υπογραμμίσει:

«Ξέρετε, οι κοινωνίες αλλάζουν αργά. Αλλά αν περιμένει κάποιος ότι θα υπήρχε ποτέ σε κάποια χώρα του πλανήτη μηδέν εγκληματικότητα, μηδέν οικογενειακή βία, μηδέν bullying, δεν πρόκειται να υπάρξει. Το θέμα είναι να γίνεται ένας αγώνας, να πέφτουν οι αριθμοί οι κακοί και να ανεβαίνουν οι καλοί. Αυτό το καταφέρνουμε σιγά σιγά».

«Προφανώς κάθε γονιός κάνει τον δικό του αγώνα. Απλά εγώ αξιοποίησα μια αναγνωσιμότητα που υπήρχε, οπότε έχω ένα αρκετά πιο δυνατό ηχείο συνήθως να απλώνεται στην κοινωνία. Το βλέπω στον δρόμο και στον κόσμο, πολύ μεγάλη ανταπόκριση. Το βλέπω κι από το χαμόγελο της Άριας τα τελευταία 3 χρόνια», αναφέρει.

«Πλέον δεν μου μιλάνε για Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό, αλλά για τον αυτισμό»

«Φυσικά είμαστε συνεχώς σε εγρήγορση και φυσικά πρέπει να γίνουν και άλλα πράγματα και κυρίως δομές. Γιατί όπως έχουμε ξαναπεί, εμείς οι γονείς παιδιών με αυτισμό και όχι μόνο, έχουμε και ένα άγχος όταν βιολογικά δεν θα είμαστε εδώ: τι θα υπάρχει, πού θα μείνουν, ποιος θα το φροντίζει, τι θα κάνουν στη ζωή τους. Οπότε ο αγώνας συνεχίζεται». 

«Σίγουρα έχω προσελκύσει πολύ μεγάλα κοινά. Αυτό το βλέπω και έχουμε πετύχει και χάρη στη βοήθειά σας πολύ μεγάλο awareness. Eίναι ατελείωτος ο κόσμος στον δρόμο που δεν μου μιλάει πλέον για Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, αλλά για αυτό το θέμα, οπότε είναι ενημερωμένοι. Βέβαια αυτό το έχουμε πετύχει πολύ και συνεχίζουμε να το κάνουμε είτε μέσα από συνεντεύξεις, είτε μέσα από ημερίδες. Αλλά δεν είμαι μόνος μου. Όλοι μας, ο καθένας στο δικό του μετερίζι, προσπαθούμε να ενημερώνουμε τον κόσμο», τονίζει.

Ύστερα η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το τραγικό περιστατικό στη Νέα Αγχίαλο με την αυτοκτονία του 18χρονου την 25η Μαρτίου, ο οποίος κρεμάστηκε, γιατί γιατί οι συμμαθητές του τον είχαν στο περιθώριο, σύμφωνα με την οικογένειά του.

Όπως διερωτάται:

«Φυσικά το τραγικό είναι αυτό που έγινε, μετά όμως βλέπω μια ανακοίνωση ξερή ότι "όλη η τοπική κοινωνία συμπαρίσταται". Ρε παιδιά, ήθελα να ρωτήσω και δεν μου αρέσει ο ξύλινος λόγος, τι εννοείτε "συμπαρίσταται η κοινωνία"; Ήπιατε μετά τον πικρό καφέ; Πριν τι κάνατε για το παιδί; Δηλαδή το ξέρανε στο σχολείο, έγινε κάποια δράση συμπερίληψης; Μαζεύτηκαν να το καλούν το παιδί σε κοινωνικές δράσεις ώστε να μη νιώθει αποκλεισμένο;»

«Πείτε μου εσείς τι κάνατε, αφού το ξέρατε, αν το ξέρατε. Και όχι μόνο για τη συγκεκριμένη περιοχή, δεν θέλω να στιγματίσει μια ολόκληρη περιοχή. Αν η τοπική κοινωνία, το σχολείο και ο δήμος κάνανε πράγματα συμπεριληπτικά για το παιδί που δεν τα γνωρίζω, τότε σημαίνει πως δεν έφταιγε κάποιος και δυστυχώς ήταν να γίνει. Το ερώτημα όμως είναι αν όντως κάνανε».

«Με ανησυχεί πολύ η ανήλικη παραβατικότητα, είδα το Adolescence» 

Οδεύοντας προς το τέλος και με βάση το παραπάνω περιστατικό στη Νέα Αγχίαλο, δεν θα γινόταν να μην πιάσουμε τον «φάκελο» ανήλικη παραβατικότητα. «Με ανησυχεί πολύ, όμως είναι σύνθετο πρόβλημα αυτό και δεν έχει να κάνει μόνο με τον αυτισμό. Οι διαφορετικοί σε εισαγωγικά είναι πιο ευάλωτοι. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιο εύκολοι στόχοι, ας το πω έτσι. Τώρα είναι τα κινητά, η υπερπληροφόρηση, το φαίνεσθαι; Δεν ξέρω τι να πω».

Όπως μας ενημέρωσε, είδε και το Adolescence. «Το είδα πριν καν γίνει γνωστό με το που βγήκε. Kάτσαμε με τη γυναίκα μου και καθηλωθήκαμε.

Και συνεχίζει:

«Πολλές φορές εμείς οι παλαιότεροι που λέμε "εγώ όταν ήμουν νέος", λέμε ότι τα παιδιά είναι πολύ πιο προχωρημένα με το μυαλό τους και πρέπει να το ακολουθήσουμε στο πώς επικοινωνούν. Μπορούν να επικοινωνούν και με κώδικες μέσα από τα emojis. Εμείς όταν ήμασταν παιδιά, μαθαίναμε τι γίνεται στη γειτονιά μας, γιατί υπήρχε μόνο το πρώτο κρατικό κανάλι, ενώ εφημερίδα δεν παίρναμε. Τώρα πια οι νεότεροι ξέρουν τι γίνεται από εδώ στην Κίνα. Οπότε είναι προχωρημένα τα μυαλά τους, είναι σε άλλη διάσταση και αυτό έχει και τις παγίδες του». 

Κλείνουμε τη συνέντευξη. «Αν γυρίσεις πίσω στο 2021, θα άλλαζες κάτι ως προς την τότε προσέγγιση αναφορικά με τη δημόσια τοποθέτησή σου για τον αυτισμό;» ρωτάμε.

«Όχι πολλά. Όχι ότι δεν έχω κάνει λάθη, αλλά επειδή κουβαλάω την αλήθεια μου, όπου πάω μιλάω αληθινά», απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη.

«Μπορεί να έκανα έναν οργανισμό νωρίτερα που να ασχολείται και με άλλα θέματα. Γιατί πολλές φορές κι εγώ δεν ήθελα να παρεξηγηθεί η λέξη "οργανισμός". Βλέπουμε στις μέρες μας πως πολλοί άμα σε δούνε με πολλή καλοσύνη, παρεξηγούν. Δεν έκαναν λοιπόν ένα τέτοιο οργανισμό. Δεν έχω βγάλει κανένα παγκάρι και στο UniquAll έχουμε εταιρείες που μας βοηθάνε και το επιστρέφουμε δωρεάν στον κόσμο, σαν παροχή υπηρεσίας μέσα από εταιρική κοινωνική ευθύνη. Δεν ξέρω αν θα έκανα κάτι επιπλέον, αλλά όλοι μου λένε ότι έχω κάνει ήδη πολλά. Έχουμε πετύχει ήδη πολλά για τριάμισι χρόνια. Εντάξει να έχουμε υγεία όλοι μας και να μεγαλώσουμε. Μακάρι να είχαμε πετύχει ακόμα περισσότερα. Βήμα- βήμα θα κάνουμε», καταλήγει.

Πηγή: skai.gr

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.