Έτσι χτύπησαν οι ΗΠΑ τα πυρηνικά του Ιράν σε Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν – Οι 14 βόμβες διάτρησης και τα «αόρατα» B-2 Spirit

Με το ισχυρότερο όπλο κατά υπόγειων εγκαταστάσεων, τις βόμβες διάτρησης MOP, κατέστρεψαν οι ΗΠΑ τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Τις συνολικά 14 σούπερ βόμβες έριξαν επτά αεροσκάφη B-2 Spirit, με το κόστος του καθενός βομβαρδιστικού να ανέρχεται σε περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μετά τον βομβαρδισμό τα ξημερώματα της Κυριακής (22.06.2025) από τις ΗΠΑ των πυρηνικών εργοστασίων του Ιράν σε Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν με τις βόμβες καταστροφής υπόγειων εγκαταστάσεων «bunker buster» (MOP) και δεκάδες πυραύλους Κρουζ τύπου Τόμαχοκ, η ένταση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής κλιμακώνεται ραγδαία, προκαλώντας παγκόσμια ανησυχία.

Σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, στο χτύπημα των πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Φορντό χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 14 βόμβες βαθιάς διείσδυσης στο έδαφος, ενώ οι υπόλοιπες ιρανικές θέσεις χτυπήθηκαν με τους πυραύλους Κρουζ.

H MOP αναπτύχθηκε όταν διαπιστώθηκε ότι οι βόμβες διάτρησης που υπήρχαν δεν μπορούσαν να καταστρέψουν καταφύγια κατά τη διάρκεια της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ το 2003. Η συγκεκριμένη βόμβα μπορεί να διαπεράσει έως και 60 μέτρα συμβατικού σκυροδέματος ή 100 μέτρα εδάφους.

Το άκρως απόρρητο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό βρίσκεται κρυμμένο σε βάθος που πιστεύεται ότι φτάνει και ίσως ξεπερνά τα 80-90 μέτρα και κατά συνέπεια θα μπορούσε να μείνει ανέπαφο από οποιοδήποτε χτύπημα με συμβατικό όπλο που διαθέτει το Ισραήλ.

Γι’ αυτόν τον λόγο, το πλήγμα της αμερικάνικης πολεμικής αεροπορίας έγινε με έναν ειδικού τύπου βόμβας, την GBU-57 Massive Ordnance Penetrators (MOP), που είναι ένα τεράστιο όπλο που ζυγίζει 13 τόνους και μπορεί να τοποθετηθεί μόνο σε βομβαρδιστικό B-2 τύπου Stealth.

Η βόμβα MOP ρίχνεται από μεγάλο ύψος ώστε να εκμεταλλεύεται τη δύναμη της κινητικής ενέργειας και να διεισδύσει σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βάθος. Το μεγαλύτερο μέρος του βάρους της βόμβας οφείλεται στο παχύ χαλύβδινο περίβλημα και μόνο το 20% είναι εκρηκτική ύλη. Το περίβλημα είναι κατασκευασμένο από ένα ειδικό, υπερ-ανθεκτικό κράμα χάλυβα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι γνωστά, μία βόμβα GBU-57 μπορεί να διαπεράσει έως και 60 μέτρα συμβατικού σκυροδέματος ή 100 μέτρα εδάφους.

Δορυφορικές εικόνες πάνω από το υπόγειο πυρηνικό συγκρότημα Fordow του Ιράν, πριν και μετά το χτύπημα των ΗΠΑ / MAXAR TECHNOLOGIES / Handout via REUTERS

Η βόμβα αυτή δοκιμάστηκε για πρώτη φορά το 2007 και από τότε έχει αναβαθμιστεί αρκετές φορές. Πιστεύεται ότι διαθέτει πυροκροτητή με αισθητήρα κενού, ο οποίος εξετάζει το περιβάλλον και ενεργοποιεί τη βόμβα μόλις αυτή εξέλθει από το συμπαγές πέτρωμα και φτάσει σε κενό χώρο. Αν μία υπόγεια εγκατάσταση έχει πολλά επίπεδα, ο πυροκροτητής μπορεί να προγραμματιστεί ώστε να εκραγεί στο χαμηλότερο υπόγειο επίπεδο, ώστε να προκληθεί η μέγιστη δυνατή καταστροφή.

Ωστόσο, ακόμη και η πιο ισχυρή βόμβα έχει τα όριά της. Μπορεί η MOP να διαπερνά 60 μέτρα συμβατικού σκυροδέματος όπως προαναφέρθηκε, όμως το βάθος αυτό περιορίζεται στα οκτώ μέτρα όταν πρόκειται για σκυρόδεμα με διπλάσια αντοχή. Όμως, είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια, το Ιράν έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στον τομέα της κατασκευής σκυροδέματος υπερυψηλής αντοχής.

Το υπόγειο πυρηνικό συγκρότημα Fordow του Ιράν, πριν και μετά την αμερικανική επίθεση / MAXAR TECHNOLOGIES / Handout via REUTERS

Το Πεντάγωνο ήταν ενήμερο για την ιρανική πρόοδο και εδώ και μία δεκαετία αναπτύσσει ακόμη πιο ανθεκτικά κράματα χάλυβα στις δοκιμές όπλων. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι το πρόβλημα έχει όντως ξεπεραστεί, καθώς μέχρι σήμερα η βόμβα δεν είχε χρησιμοποιηθεί σε πραγματικές συνθήκες. Το πόσο ισχυρό και παχύ είναι τελικά το ιρανικό σκυρόδεμα και το κατά πόσο έχει αναβαθμιστεί η αμερικανική βόμβα μπορεί να καθορίσουν τελικά τη διαφορά ανάμεσα στην επιτυχία και την αποτυχία.

Δορυφορικές εικόνες με τα πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν / Planet Labs PBC via REUTERS

Όμως, ακόμη κι αν η βόμβα καταφέρει να διαπεράσει το στόχο, το να τον πλήξει με ακρίβεια δεν είναι απλή υπόθεση. Οι MOP απαιτούν μεγάλη ακρίβεια για να είναι αποτελεσματικές και, όπως οι περισσότερες κατευθυνόμενες αμερικανικές βόμβες, βασίζονται σε δορυφορική καθοδήγηση μέσω GPS. Το στρατιωτικό GPS θεωρείται ανθεκτικό σε παρεμβολές, όμως στην Ουκρανία οι αμερικανικές βόμβες έχουν υποστεί σοβαρές παρεμβολές από τα ρωσικά συστήματα.

Όπως αναφέρουν πολλοί αναλυτές, παρότι ο Τραμπ αποφάσισε να ρίξει στο Ιράν το απόλυτο όπλο κατά υπόγειων εγκαταστάσεων ακόμη κι έτσι η επιτυχία δεν είναι απόλυτα εξασφαλισμένη.