Γιώργος Πατεράκης: «…φτιάχνω τη μουσική μου, με πλήρη επίγνωση πως, […], είναι εντελώς εφήμερη…»

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Τα «κακά παιδιά» της χορωδιακής μουσικής, η Χορωδία String Theory που ίδρυσε ο χαρισματικός μουσικός Γιώργος Πατεράκης, δεξιοτέχνης πιανίστας, συνθέτης, και γνωστή πλέον αντικομφορμιστική μορφή του μουσικού αντάρτικου, γιορτάζουν τα δέκα χρόνια από την ίδρυση της χορωδίας τους με  δύο συναυλίες με τα best of της μουσικής τους πορείας, στις 24 και 25 Μαΐου, στο Μέγαρο Μουσικής [Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη 1, Αθήνα].

Η επετειακή –  εορταστική παράσταση  είναι αφιερωμένη όχι μόνον στην ίδια την χορωδία, στο έργο της και στους ανθρώπους που πέρασαν από αυτήν, αλλά και στην ίδια την κουλτούρα που ακτινοβολεί εντός της και διαχέεται έξω από αυτήν: την κουλτούρα της μάθησης, της αλληλοσύνδεσης, της κοινωνικής ενσυναίσθησης και του πνεύματος συνεργασίας και προσφοράς: η φετινή επετειακή παράσταση είναι, τελικά, αφιερωμένη στην ευτυχή συγκυρία όπου η ίδια η μουσική, οι ζυμώσεις και οι διαδικασίες της καταφέρνουν να κάνουν τις ζωές πολλών ανθρώπων καλύτερες.

Ο Γιώργος Πατεράκης μίλησε μαζί μας.

Τι σκέψεις σας φέρνει η επέτειος των 10 χρόνων String Theory; Πώς ήταν αυτή η διαδρομή;

«Το String Theory κατάφερε να γίνει ένας χώρος πνευματικού οξυγόνου για αρκετές εκατοντάδες ανθρώπους, που όλ’ αυτά τα χρόνια συμμετείχαν και συμμετέχουν είτε στα μουσικά εργαστήρια, είτε στις χορωδίες, είτε στις παραστάσεις κ.λπ. Ζήσαμε και ζούμε σε έναν ζωτικό χώρο, που τον φροντίζουμε και τον συντηρούμε. Επομένως, στη μέση Σάββατο. Αλλά γύρω-γύρω γίνεται όλο και πιο “Παρασκευή”, και αυτό μου φέρνει θλιβερές σκέψεις».

Υπάρχει μια ρευστή μουσική ταυτότητα για το σχήμα· πώς θα περιγράφατε τους String Theory σε κάποιον που θα σας ρωτούσε «τι μουσική παίζετε»;

«Φροντίζω η μουσική μου, είτε στις απλές είτε στις πιο σύνθετες μορφές της, να είναι σωστά δομημένη και τεχνικά προσεγμένη. Δεν προσπαθώ να κάνω τίποτα το πρωτότυπο, αλλά αξιοποιώ όσο καλύτερα μπορώ την αποθησαυρισμένη μουσική γνώση που εμπλουτίζεται εδώ και 1000 χρόνια στην ενορχήστρωση, στην αρμονία, στην αντίστιξη, στην πολυρρυθμία κ.λπ.

Τώρα, αν περιγράφαμε ως “ρευστό” π.χ. έναν συγγραφέα, ο οποίος χρησιμοποιεί ασυνήθιστα πλούσιο λεξιλόγιο, περίτεχνο συντακτικό, μακροπερίοδο λόγο, μεταφορές, αλληγορίες, αναδιπλώσεις, υπαλλαγές και, με λίγα λόγια χειρίζεται επιδέξια τα σχήματα του λόγου, ο χαρακτηρισμός μας αυτός θεωρώ πως θα μαρτυρούσε περισσότερα για εμάς και το status της εποχής μας, παρά για τον ίδιο τον συγγραφέα. Κατά τα λοιπά, δεν θα διαφωνήσω πως ο Παπαδιαμάντης ή που θα καταντήσει για πάντα ένα σκονισμένο και ακατάληπτο ανάγνωσμα σκωληκόβρωτων και πληκτικών ακαδημαϊκών, ή  που θα μεταφραστεί σε emoji και emoticon ώστε να τον ευχαριστιέται και να τον διαβάζει ο κόσμος».

Στις παραστάσεις σας σχολιάζετε με χιούμορ, κυρίως, ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες. Από τη σύγχρονη εποχή τι και ποιους βρίσκετε ελκυστικούς για σάτιρα και αποδόμηση;

«Έχω μελοποιήσει κάποια ποιήματα του William Blake, μια επιλογή σονέτων από τον Δον Κιχώτη, έχω κάνει κάποιες συρραφές από στίχους της Σαπφούς, έγραψα μουσική πάνω σε ποιήματα των Σαχτούρη, Καρυωτάκη, Πολυδούρη, Michael Ende, έχω ηχογραφήσει ένα μεγάλο έργο πάνω σε κείμενα από τη “Θεία Κωμωδία” και την “Έρημη Χώρα” του Έλιοτ, έχω παρουσιάσει παραστάσεις με αναφορές στην “Έβδομη Σφραγίδα” του Μπέργκμαν, κυκλοφορήσαμε ένα τραγούδι για την εξίσωση του Euler, άλλα κομμάτια παλιότερα για τα Τάπερ, για τα αντικολλητικά σκεύη Τεφάλ, πιο πρόσφατα κάτι άλλα σε στίχους του Παλαμά, και πολλά άλλα που δεν μπορώ να θυμηθώ, μα δεν μπορώ να φέρω στο μυαλό μου τα ιστορικά γεγονότα στα οποία αναφέρεστε.

Όσο για τη σάτιρα και την αποδόμηση, δεν ήταν ποτέ και δεν είναι σκοπός μου. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν να έβρισκα έναν τρόπο να μοιράζομαι αποτελεσματικά τα μεγάλα θαύματα και τις μεγάλες ντροπές αυτού του κόσμου – τουλάχιστον, με αυτούς που συγκινούνται από αυτά.

Όμως, αυτήν την εποχή το μόνο για το οποίο θα έδινα όλη μου την ενέργεια θα ήταν η κατασκευή ενός παγκόσμιου φουρνέλου για κόσμο του Ντόναλντ Γκόλουμ Τραμπ, του Ίλον Σάουρον Μάσκ, της Μόρντορ Νετανιάχου, των λοβοτομημένων Λεξ Λούθορ και Τζόκερς της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως και, για να πούμε και κάτι ελαφρύ, μια καλή ισοπέδωση της φτωχοπροδρομικής κοινωνίας των Novartis, των Τεμπών, των λογής-λογής χουντικών κυβερνητικών Πιγκουίνων και λοιπών φαιδρών πλην επικίνδυνων γκρέμλιν της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Όμως, δεν μπορώ να κάνω τίποτε γι’ αυτό, οπότε απλώς βράζω στο ζουμί μου σε ψηλή θερμοκρασία».

Μετά τα δέκα πρώτα χρόνια, τι θέλετε να πετύχετε για τα επόμενα δέκα;

«Πιθανόν την αποχώρησή μου και την απομόνωσή μου από τον κόσμο, παίρνοντας μαζί μου όσα με έκαναν να τον ερωτευτώ και αφήνοντας όσα με έκαναν να τον μισήσω. Είναι πολύ ιδανικό για να πετύχει, αλλά, τουλάχιστον, παρηγοριέμαι να το σκέφτομαι ως δυνατότητα».

Πριν χρόνια είχε γίνει viral το βίντεο σας με την απόδοση του «Υποφέρω» της Βανδή από μια χορωδία ΚΑΠΗ. Πώς βλέπετε την τάση να δημιουργείται πια μουσικό υλικό με σκοπό να εντυπωσιάσει στο tik tok και στα social media;

«Πράγματι, στο πλαίσιο ενός project είχα κάνει μια καλή μουσική κατασκευή, όπου είχα ταιριάξει το μουσικό θέμα του “Υποφέρω” με basso continuo -μια τεχνική συνοδείας της εποχής μπαρόκ. Στην ηχογράφηση, όντως, είχε τραγουδήσει το ΚΑΠΗ Ηλιούπολης. Έχω θερμή ανάμνηση από τις κυρίες με τις οποίες συνεργαστήκαμε, πολλές από τις οποίες δεν ζουν πια – μέσα σ’ αυτές κι η μάνα μου. Ενώ, λοιπόν, η ίδια η ανάμνηση έχει συναισθηματική θέρμη και βάρος, το ίδιο το κομμάτι το έχω αφήσει πολύ πίσω μου, αφού έχω ασχοληθεί με πράγματα πολύ πιο ενδιαφέροντα.

Μάλιστα, το ότι συνεχίζουμε να μιλάμε γι’ αυτό, πιστεύω πως είναι η απάντηση στο ερώτημά σας: είναι ό,τι κατάφερε να περάσει μέσα από το εντυπωσιο-θηρικό κόσκινο του τικ-τοκ, ό,τι κατάφερε να ομογενοποιηθεί μέσα στον σοσιαλμιντιακό κλίβανο του anything goes, τoυ “παράδοξου” και του “χαβαλεδιάρικου” και, τελικά, ό,τι μπόρεσε να αφομοιώσει ένας κόσμος με ένα συγκεκριμένο αξιολογικό κριτήριο ως “μη ρευστό”, αφού ήταν ήδη χαρακτηρισμένο με αναγνωρίσιμη ταμπέλα, και αποκαταστημένο στη συνείδησή του: στην τελική όλοι είδαν κάποιες “κουλές” γιαγιάδες να κάνουν χαβαλέ με μια σούπερ-επιτυχία της Βανδή. Τέλος. Κατά τα λοιπά, φτιάχνω τη μουσική μου, με πλήρη επίγνωση πως, ρευστή – ξε-ρευστή,  είναι εντελώς εφήμερη· πιο  εφήμερη και από εφημερόπτερο. Όπως, άλλωστε, και ολόκληρος ο ανθρώπινος πολιτισμός».

Επί σκηνής:
Χορωδία String Theory
Ελλη Κετεντζιάν & Αντιγόνη Γκόγκη – σοπράνο,
Αθηναΐδα Μαρκαντώνη – άλτο,
Νίκος Ταξιλτάρης – τενόρος,
Χρήστος Χριστοδούλου – μπάσος

Παναγιώτης Γιαννακάκης & Γιώργος Πατεράκης – πιάνο
Αχιλλέας Μπερής – βιολί
Τατιάνα Λύτρα – βιόλα
Έλλη Κετεντζιάν – βιολοντσέλο
Σπύρος Ηλιάδης – κιθάρα, μαντολίνο

Διεύθυνση: Γιώργος Πατεράκης

Προπώληση εισιτηρίων: 
https://www.more.com/gr-el/tickets/music/string-theory-choir-synaulia-gia-ta-10-xronia