Η... δημιουργική δυσκολία στα θέματα της Εκθεσης

Καλή προετοιμασία, ικανότητα κατανόησης των κειμένων και ιδιαίτερα αναπτυγμένη ικανότητα έκφρασης και απόδοσης σκέψεων και συναισθημάτων. Ολα αυτά απαιτούσε το θέμα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, χθες, πρώτη μέρα πανελλαδικών. Η πολυεπίπεδη ανάλυση για τη «δημιουργικότητα» ήταν ένα ζητούμενο που πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στα αναμενόμενα, πλην όμως δύσκολα θέματα. Με λίγα λόγια, όσο ευχάριστο, εύκολο και... ελεύθερο φάνηκε στα παιδιά το θέμα τόσο περισσότερη προσοχή χρειαζόταν.

Κοινός τόπος των σχολιαστών, η «αναμενόμενη δυσκολία» και η διαπίστωση ότι τα θέματα (τα κείμενα αλλά και ορισμένα από τα ζητούμενα) ήταν πιο απαιτητικά σε σχέση με πέρυσι. Απαιτούνταν προσεκτική ανάγνωση και σωστή κατανόηση των κειμένων που αφορούσαν τη δημιουργικότητα, την αξία της πολιτιστικά, κοινωνικά, οικονομικά, στην εκπαίδευση και εν γένει «από την κούνια» μέχρι τις ώριμες ηλικίες.

Κάποιες ερωτήσεις βοήθησαν στην οργάνωση της σκέψης και στην εστίαση της απάντησης-ανάλυσης από τους διαγωνιζομένους. Ομως, η απουσία της αναγκαίας πλαισίωσης του κεντρικού θέματος, η διάχυσή του σε πολλούς θεματικούς άξονες και η σύνθετη διατύπωση νοημάτων και ερωτημάτων εύκολα μπορούσαν ν’ ανοίξουν παγίδες σε παιδιά που δεν έχουν φτάσει σε υψηλή ικανότητα κατανόησης, έκφρασης και ανάλυσης. Το δε τέταρτο θέμα, κοινά ομολογουμένως, ήταν ακόμη πιο απαιτητικό καθώς οι υποψήφιοι κλήθηκαν να γράψουν σε πρώτο πρόσωπο και εμπειρικά ή... με φαντασία για τον ρόλο της δημιουργικότητας στη ζωή τους και συγκεκριμένα για τους τρόπους που έχουν επιλέξει τα ίδια ώστε να εκφράζουν τη δημιουργικότητά τους. Πώς λένε, φέξε μου και γλίστρησα; Ε, μπορεί κάποια παιδιά να το έπαθαν.

Πώς γίνεται ένα τόσο ωραίο θέμα και επίκαιρο -για τα παιδιά της ψηφιακής εποχής, της τεχνητής νοημοσύνης- να δημιουργεί τόσες παγίδες; Γίνεται, όταν ξαφνικά οι θεματοδότες γυρίζουν ανάποδα, μέσα σε μια μέρα, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ξεχάσαμε το υπαρκτό σχολείο και είπαμε ν’ ασχοληθούμε με το ιδεατό «σύγχρονο σχολείο». Τέτοια μέρα, τέτοια ώρα, τέτοια λόγια. Μακάρι, η σκληρή προσωπική προετοιμασία των παιδιών να έχει συμβάλει στην ανταπόκρισή τους σ’ αυτή την, κατά τ’ άλλα υπέροχου περιεχομένου, εξέταση.

Αρκετοί καθηγητές, πάντως, αισιοδοξούν. Και οι εκπαιδευτικοί φροντιστηρίων. Η Ομοσπονδία τους αναφέρει σε ανακοίνωσή της: «Συνολικά, τα θέματα είναι ελαφρώς πιο απαιτητικά από τα περσινά, χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα σε μαθητές που έχουν εξασκηθεί στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στη διάρκεια των τριών τάξεων του Λυκείου».

Τα κείμενα που επιλέχθηκαν είναι: Από μελέτη του Αντώνη Λενακάκη, με θέμα «Τέχνες-διαδίκτυο-δημιουργικότητα», ΤΕΠΑΕ ΑΠΘ, 2024, για το (ePublishing) Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Από άρθρο της Κέλλυς Φαναριώτη από το διαδίκτυο (tovima.gr). Απόσπασμα από το έργο του Γιώργου Ιωάννου, «Για ένα φιλότιμο».