Η ελληνική αεράμυνα σήμερα, η «Ασπίδα του Αχιλλέα» και τα όπλα αποτροπής

Οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι νέες μορφές πολέμου, οι συμμετρικές και ασύμμετρες απειλές, οι τεχνολογικές εξελίξεις, καθιστούν επιτακτική την χητεία ενός πλήρους ανασχεδιασμού, με την Αθήνα να σπεύδει να προσαρμόσει στρατηγικές και στρατιωτικούς εξοπλισμούς με έμφαση στη διαλειτουργικότητα.

Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα πεδία παγκοσμίως, οδηγούν τους σύγχρονους στρατούς να προσαρμόσουν το δόγμα τους αναγνωρίζοντας τυχόν αδυναμίες και δυσχέρειες.

Στο σύγχρονο θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων η αεράμυνα καλείται να αντιμετωπίσει μεταξύ άλλων εχθρικά επανδρωμένα αεροσκάφη πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Ο Υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας συγκάλεσε την Τετάρτη έκτακτη σύσκεψη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας με αντικείμενο την αξιολόγηση της κατάστασης που διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή και την αντιβαλλιστική θωράκιση της Ελλάδας
To υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ενεργοποιεί κάθε απαιτείται μέτρο για την διασφάλιση της εθνικής άμυνας της χώρας.

Η αεράμυνα σήμερα και η «η Ασπίδα του Αχιλλέα»

Στην «καρδιά» του σχεδίου θωράκισης της χώρας με ορίζοντα το 2030, βρίσκεται «η Ασπίδα του Αχιλλέα». Η πολυεπίπεδη αμυντική ομπρέλα θα παρέχει αντιπυραυλική, αντιαεροπορική, αντιβαλλιστική, ανθυποβρυχιακή, αντιπλοϊκή και αντι-drone προστασία και αναμένεται να είναι έτοιμη στο μεγαλύτερο μέρος ως το 2027.

Ωστόσο, σήμερα η αεράμυνα της χώρας απαρτίζεται μεταξύ άλλων από τα Patriot και τα S-300 PMU-1 για το μεγάλο βεληνεκές, τα HAWK Phase-3 για το μεσαίο βεληνεκές, τα Tor-M1 και Osa-AK/-AKM για το μικρό βεληνεκές, τα ASRAD Hellas (με βλήματα FIM-92 Stinger) και τα φορητά FIM-92 Stinger.

Εκτός όμως από τα αντιαεροπορικά και αντιπυραυλικά συστήματα, το δικό της καθοριστικό ρόλο παίζει και η ελληνική Πολεμική Αεροπορία με τα μαχητικά Rafale και τα αναβαθμισμένα F-16.

Το οπλοστάσιο των Ενόπλων Δυνάμεων

Patriot

Το Patriot είναι σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας εδάφους-αέρος αμερικανικής κατασκευής. Έχει σχεδιαστεί να αναχαιτίζει βαλλιστικά βλήματα, βλήματα cruise και μαχητικά αεροσκάφη νέας γενιάς.

Το αντιαεροπορικό σύστημα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη κίνηση κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου το 1991.

Είναι κινητό αντιαεροπορικό σύστημα μεγάλου βεληνεκούς, παντός καιρού, με βεληνεκές ραντάρ έρευνας 170 χλμ. και μέγιστο βεληνεκές εμπλοκής 150 χλμ. Η Ελλάδα έχει επιλέξει τη διαμόρφωση PAC-3 με βλήματα PAC-2 GEM.

Αντιαεροπορικό πυροβόλο Rheinmetall

Το αντιαεροπορικό πυροβόλο Rheinmetall που χρησιμοποιείται από την Ελλάδα είναι το MK 20-MOD.RH, ένα σύστημα 20 χιλιοστών γερμανικής κατασκευής. Αυτό το σύστημα χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση εναέριων στόχων σε χαμηλά και πολύ χαμηλά ύψη, αλλά και για την προσβολή επίγειων στόχων. Το πυροβόλο διαθέτει ταχυβολία και ακρίβεια που επιτρέπουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση εναέριων και επίγειων απειλώ. Έχει αποτελεσματικό βεληνεκές κατά πρόσβαση 1,2 χλμ για εναέριους στόχους και 2,5 χλμ για επίγειους στόχους. Το σύστημα διαθέτει σκοπευτικό με υπολογιστή που τροφοδοτείται με στοιχεία στόχου από τον χειριστή.

Σύστημα ΒΕΛΟΣ

Το σύστημα ΒΕΛΟΣ της Πολεμικής Αεροπορίας, χρησιμοποιεί δίδυμα πυροβόλα GDF-006 των 35 χιλιοστών. Είναι ένα ελβετικής κατασκευής κινητό αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς (SHORAD). Συνδυάζει βλήματα και πυροβόλα για την προστασία τακτικών και στρατηγικών στόχων από εναέριες απειλές, όπως αεροσκάφη και βλήματα, σε χαμηλά και μεσαία ύψη. Έχει ικανότητα αυτόματης παρακολούθησης 20 στόχων, και ταυτόχρονης εμπλοκής 6 στόχων (τέσσερα (4) με βλήματα και 2 (2) με πυροβόλα σε αποστάσεις 16 ΚΜ με 4 ΚΜ αντίστοιχα).

Κάθε σύστημα ΒΕΛΟΣ αποτελείται από:

• Ένα (1) RADAR SUPER GIRAFFE εμβέλειας 40 χλμ
• Δύο (2) RADAR SKYGUARD εμβέλειας 20 χλμ
• Τέσσερα (4) Δίδυμα πυροβόλα OERLIKON 35mm
• Τέσσερις (4) Εκτοξευτήρες βλημάτων SPARROW RIM–7M

Φορητοί πύραυλοι Stinger

Η Ελλάδα διαθέτει φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους Stinger. Το σύστημα Stinger είναι ένα φορητό σύστημα αεράμυνας (MANPADS) που χρησιμοποιείται από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και το Ελληνικό Πυροβολικό. Είναι σχεδιασμένο για την αντιμετώπιση αεροσκαφών ή ελικοπτέρων ιπταμένων σε χαμηλά και πολύ χαμηλά ύψη. Ο πύραυλος εγκλωβίζει τον στόχο με έναν αισθητήρα υπερύθρων και τον καταστρέφει με την πρόσκρουση. Διαθέτει σύστημα αναγνώρισης φίλου-εχθρού (IFF) και μπορεί να τοποθετηθεί και σε ελικόπτερα για μεταχείριση ως βλήμα αεράμυνας.

ASRAD HELLAS

Το ASRAD HELLAS είναι ένα φορητό αντιαεροπορικό σύστημα μικρής εμβέλειας που χρησιμοποιείται από τον Ελληνικό Στρατό. Είναι μια τροποποιημένη έκδοση του συστήματος ASRAD, ειδικά σχεδιασμένη για τις ανάγκες της Ελλάδας και βασίζεται στο σύστημα LeFIaSys. Το σύστημα ASRAD HELLAS είναι εξοπλισμένο με πυραύλους Stinger και μπορεί να εμπλέκει στόχους σε απόσταση ως και 8 χιλιόμετρα, χρησιμοποιώντας πυραύλους FIM-92C. Μπορεί να ενσωματωθεί με διάφορους αισθητήρες όπως υπέρυθρα συστήματα αναζήτησης και παρακολούθησης, καθώς και ραντάρ 2D ή 3D.

TOR-M1

Το σύστημα TOR-M1 είναι Ρωσικής κατασκευής. Είναι αυτοκινούμενο ερπυστριοφόρο αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς (SHORAD), παντός καιρού.
Έχει αποστολή την προστασία στρατηγικών και τακτικών στόχων από αεροσκάφη και πυραύλους σε χαμηλό και μεσαίο ύψος. Το σύστημα ενσωματώνει σε ένα κλωβό τα εξής: Ραντάρ έρευνας και εγκλωβισμού, Σύστημα ελέγχου πυρός, Εκτοξευτή βλημάτων. Το TOR-M1 μπορεί να προστατεύει στόχους υψηλής σημασίας, μηχανοκίνητους σχηματισμούς του Στρατού Ξηράς ή άλλα αντιαεροπορικά συστήματα όπως τα S-300. Είναι για μεταχείριση κατά αεροσκαφών, ελικοπτέρων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV), κατευθυνόμενων βλημάτων αντιραντάρ (HARM), βλημάτων πλεύσεως (cruise), πυρομαχικών τελικής καθοδήγησης κλπ.

OSA-ΑΚ

Το σύστημα OSA-AK είναι ένα αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς ρωσικής προέλευσης που χρησιμοποιείται από τον Ελληνικό Στρατό. Η ονομασία του προέρχεται από το Ρωσικό όνομα "Оса", που σημαίνει σφήκα. Το σύστημα αναπτύχθηκε για την προστασία από εχθρικά αεροσκάφη και ελικόπτερα που πετούν σε χαμηλά ύψη σε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες και εισήχθη στην Ελλάδα το 1992.

S-300 PMU1

Το S-300 PMU1 είναι ένα Ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα μεγάλου βεληνεκούς, το οποίο διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία της Ελλάδας. Το σύστημα είναι κινητό και σχεδιασμένο για την προστασία στρατευμάτων και ζωτικών εγκαταστάσεων από διάφορους αεροπορικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων των βαλλιστικών πυραύλων. Το σύστημα διαθέτει ραντάρ έρευνας με βεληνεκές 300 χιλιόμετρα. Είναι πολυκαναλικό και παντός καιρού. Η Ελλάδα απέκτησε το σύστημα S-300 PMU1 από την Κύπρο με συνθήκη το 2007. Το σύστημα αποτελεί σημαντικό μέρος της ελληνικής αντιαεροπορικής άμυνας.

Hawk

Το αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα HAWK, προέλευσης ΗΠΑ, έχει ενταχθεί στην Ελλάδα από το 1965. Τα συστήματα HAWK που διαθέτει ο Ελληνικός Στρατός έχουν αναβαθμιστεί στο επίπεδο Phase III. Υπάρχουν επτά πυροβολαρχίες, με έξι εκτοξευτές η καθεμία, συνολικά 42 εκτοξευτές. Η βεληνεκές των πυραύλων είναι 42 χιλιόμετρα και ο συμμετρία βολής είναι ένας πύραυλος ανά 5 δευτερόλεπτα. Επιπλέον, σε σύμπραξη με τα ραντάρ του συστήματος PATRIOT, τα HAWK μπορούν να αναχαιτίσουν βαλλιστικούς πυραύλους μικρής εμβέλειας. Είναι κατάλληλο για αντιαεροπορική προστασία ευρείας περιοχής από εχθρικά αεροσκάφη, επιπλέον και σε χαμηλά και πολύ χαμηλά ύψη.

Crotale NG/GR

Το σύστημα Crotale NG/GR είναι ένα γαλλικής κατασκευής κινητό αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς (SHORAD), παντός καιρού, που χρησιμοποιείται από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία από το 2003. Ενσωματώνει σε ένα όχημα ραντάρ έρευνας και εγκλωβισμού, σύστημα FLIR, σύστημα ελέγχου πυρός και εκτοξευτή βλημάτων. Αποστολή του συστήματος είναι η παροχή αντιαεροπορικής προστασίας τακτικών και στρατηγικών στόχων από απειλές αέρος με ικανότητα αντιμετώπισης αεροσκαφών και βλημάτων σε χαμηλά και μεσαία ύψη.

Τα αεροπορικά συστήματα στα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού

Τα Ελληνικά πολεμικά πλοία επίσης διαθέτουν διάφορα αντιαεροπορικά συστήματα για την προστασία τους από εναέριες απειλές. Αυτά περιλαμβάνουν πυροβόλα, όπως το OTO Melara Compatto 76 mm, και πυραυλικά συστήματα, όπως οι RIM-7 Sea Sparrow, καθώς και συστήματα εγγύς προστασίας, όπως το Phalanx CIWS.

Οι Φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ διαθέτουν αντιαεροπορικό σύστημα ESSM (Evolved Sea Sparrow Missile). Κάθε φρεγάτα φέρει 16 πυραύλους ESSM για αντιαεροπορική άμυνα, σύμφωνα με το Naval Defence, καθώς και άλλα οπλικά συστήματα όπως οκτώ αντιπλοϊκούς πυραύλους Harpoon και τορπίλες Mk46.Το σύστημα ESSM είναι ένα προηγμένο σύστημα πυραύλων που παρέχει προστασία από αεροσκάφη, πυραύλους cruise και άλλα εισερχόμενα απειλητικά αντικείμενα.
Οι Φρεγάτες τύπου Έλλη διαθέτουν το σύστημα RIM-7 Sea Sparrow και το Phalanx CIWS.

Σημειωτέων, ορισμένα ελικόπτερα του Ναυτικού φέρουν αντιαεροπορικούς πυραύλους για αυτοάμυνα και υποστήριξη των μονάδων επιφανείας.