Η Ελβετία επαναφέρει τα καταφύγια της μπροστά στις νέες απειλές ασφαλείας

Κάτω από το ειδυλλιακό τοπίο των Άλπεων κρύβεται ένα διαφορετικό σκηνικό: χιλιάδες καταφύγια που χτίστηκαν από τις αρχές του 20ού αιώνα στα έγκατα των βουνών για την άμυνα της Ελβετίας – γνωστά και ως «Réduit National» (Εθνικό Οχυρό).

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, πολλές από τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Ελβετίας εγκαταλείφθηκαν ή παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες. Κάποια καταφύγια μετατράπηκαν σε υπόγεια ξενοδοχεία, κελάρια κρασιού, data centers ή μουσεία.

Ωστόσο, ορισμένα από αυτά ενδέχεται σύντομα να επιστρέψουν… στην ενεργό υπηρεσία: το Σάββατο (19/07/2025), η γαλλόφωνη έκδοση της ελβετικής εφημερίδας Blick και η γερμανόφωνη Neue Zürcher Zeitung (NZZ) ανέφεραν ότι το ελβετικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Εξοπλισμών (Armasuisse) προκήρυξε ανοιχτό διαγωνισμό απευθυνόμενος σε πανεπιστήμια, start-ups, ερευνητικά εργαστήρια και τεχνολογικές εταιρείες, με στόχο τη δημιουργία σύγχρονων λύσεων για την αξιοποίηση διαφόρων τύπων καταφυγίων και συμπληρωματικών υποδομών.

Μια «Ημέρα Καινοτομίας» έχει προγραμματιστεί τέλη Σεπτεμβρίου, προκειμένου να παρουσιαστούν συγκεκριμένες προτάσεις. Η πρόκληση είναι να βρεθεί εξοπλισμός άμυνας που μπορεί να ενσωματωθεί σε ένα καταφύγιο μέσα σε λίγες ώρες, χωρίς χρονοβόρα έργα.

Μοντέρνοι «κόμβοι άμυνας»

Ο ελβετικός στρατός έλαβε την απόφαση αυτή μέσα σε ένα κλίμα αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, με αφορμή και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όπως αναφέρει η Blick, ο στόχος δεν είναι απλώς η επαναχρησιμοποίηση των καταφυγίων, αλλά η μετατροπή τους σε αυτόνομους και ευέλικτους κόμβους άμυνας, που θα μπορούν να αντισταθούν σε σύγχρονες επιθέσεις και να ενεργοποιηθούν άμεσα.

Οι εγκαταστάσεις αυτές θα μπορούν να φιλοξενήσουν αμυντικά συστήματα ενάντια σε απειλές από ξηρά και αέρα, ακόμα και μεγάλης εμβέλειας, με ελάχιστο προσωπικό και περιορισμένες τεχνικές απαιτήσεις.