Η Κομισιόν πάει για μπάνια και η Ευρώπη πληρώνει την υποταγή στον Τράμπ

Η απογοήτευση είναι μεγάλη στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- ακόμη και στις Βρυξέλλες- αλλά τουλάχιστον οι διακοπές ξεκινούν.

Η Ευρωπαϊκή Συνοικία των Βρυξελλών έχει αδειάσει και οι αξιωματούχοι της ΕΕ συρρέουν στις παραλίες για να… ξεχάσουν την ήττα!

«Η αυτοαποκαλούμενη «γεωπολιτική επιτροπή» με επικεφαλής την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπέστη αναμφισβήτητα τη χειρότερη ταπείνωση στην ιστορία της ενωμένης Ευρώπης», γράφει η γερμανική Handelsblatt.

«Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ενήργησε σαν τζογαδόρος στη διαμάχη για τους δασμούς με την ΕΕ: Καυχήθηκε, απείλησε – και τελικά τα κατάφερε. Δασμοί 15% σε όλα τα προϊόντα από την Ευρώπη, ακόμη και 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Συν την υπόσχεση αγοράς φυσικού αερίου, πετρελαίου και όπλων αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ από την Αμερική. Και τι πήρε η Ευρώπη για όλες αυτές τις παραχωρήσεις; Αόριστες υποσχέσεις από έναν άνθρωπο που αλλάζει γνώμη κάθε μέρα, κάθε ώρα», σημειώνει με θλίψη η γερμανική οικονομική εφημερίδα.

«Αυτό δεν είναι συμφωνία, είναι στην πραγματικότητα ένα χάος», παραπονιέται ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ. Ο Τραμπ παραχωρεί φορολογικές ελαφρύνσεις στους Αμερικανούς – «και υποτίθεται ότι εμείς πρέπει να πληρώσουμε γι’ αυτό».

Η φον ντερ Λάιεν άφησε να στριμώξει ο Τραμπ την Ευρώπη», λέει η ίδια πηγή που για ευνόητους λόγους δεν θέλει να κατονομαστεί.

Μείωση ΑΕΠ κατά 0,5%

Ένα από τα μεγαλύτερα άγνωστα που αφορούν τις εμπορικές σχέσεις πλέον, είναι ο αντίκτυπος των δασμών και των δεσμεύσεων της Κομισιόν στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Οι κύριες αναλύσεις υποδηλώνουν ότι το ΑΕΠ της ευρωζώνης θα σημειώσει μείωση μεταξύ 0,3% και 0,5% λόγω των δασμών 15%.

«Η εκτιμώμενη μείωση του ΑΕΠ της ΕΕ κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 0,2% και 0,8%», αναφέρει  ανάλυση που εκπόνησε το Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS). Μία από τις κύριες αντιπαραθέσεις της συμφωνίας είναι ότι πρόκειται για «κοινή δήλωση» και όχι για «νομικά δεσμευτικό» έγγραφο. Αυτό ισχύει και για τις δύο πλευρές. Οι Βρυξέλλες έχουν δεσμευτεί για επενδύσεις άνω των 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ στην αγορά των ΗΠΑ, αλλά πιστεύουν ότι το ποσό θα μπορούσε να κυμαίνεται ανάλογα με τις ανάγκες των εταιρειών.

Ο Επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφκοβιτς, ένας από τους υπεύθυνους για τις διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον, προειδοποίησε ότι η κλιμάκωση των δασμών θα έχει αρνητικές συνέπειες για τη διατλαντική σχέση. Θα μειώσει το εμπόριο μεταξύ των δύο περιοχών, το οποίο ανέρχεται σε 1,6 τρισεκατομμύρια ευρώ και αντιπροσωπεύει το 30% του παγκόσμιου εμπορίου, και θα επιβάλει την αποσύνδεση των αλυσίδων εφοδιασμού.

Οι ερμηνείες Τραμπ

Η έλλειψη επίσημης συμφωνίας δίνει όμως στον Τράμπ το περιθώριο να επανερμηνεύσει ή να αλλάξει τους συμφωνημένους όρους. Η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ θα μπορούσε να αλλάξει χωρίς μια δεσμευτική συμφωνία.

Δεν είναι σαφές πόσο αυτοί οι δασμοί θα «πληρωθούν» τελικά από τους καταναλωτές ή εάν οι εταιρείες θα επωμιστούν μέρος του κόστους για να διατηρήσουν το μερίδιο αγοράς τους στις ΗΠΑ.

Η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ -δολαρίου θα συμβάλει επίσης στον τελικό αντίκτυπο. «Η πρόσφατη ανατίμηση του ευρώ  υπονομεύει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στην αγορά των ΗΠΑ, αλλά αυτό μπορεί να μην διαρκέσει. Μια θετική πτυχή είναι ότι η κατανάλωση στις ΗΠΑ παραμένει ισχυρή, λόγω της εξαιρετικής απόδοσης της χρηματιστηριακής αγοράς των ΗΠΑ, η οποία αυξάνει τα εισοδήματα των νοικοκυριών και την αγοραστική δύναμη», σημειώνει η ανάλυση του CEPS.

Η Κομισιόν εκτιμά πάντως ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές θα επηρεαστούν περισσότερο από την κλιμάκωση των δασμών.

Ο αντίκτυπος σε κάθε χώρα

Ο αντίκτυπος των δασμών θα εξαρτηθεί βέβαια από κάθε κράτος μέλος. Η Ιρλανδία, η Γερμανία και η Ιταλία είναι μεταξύ των κρατών μελών που πιθανότατα θα επηρεαστούν περισσότερο. Αυτές είναι οι οικονομίες που είναι οι πιο εκτεθειμένες στην αγορά των ΗΠΑ. Στην περίπτωση της Ιρλανδίας, αυτό οφείλεται στη χαμηλή εταιρική φορολογία, η οποία έχει ενθαρρύνει πολλές πολυεθνικές της Βόρειας Αμερικής να ιδρύσουν τις ευρωπαϊκές θυγατρικές τους στο νησί. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η σημαντική παρουσία φαρμακευτικών εταιρειών, με ιδιαίτερα ολοκληρωμένες αλυσίδες εφοδιασμού και γραμμές έρευνας και ανάπτυξης.

Η γερμανική οικονομία είναι η δεύτερη πιο εκτεθειμένη στην αγορά των ΗΠΑ. Η συμφωνία επηρεάζει τον αυτοκινητοβιομηχανικό τομέα, του οποίου τα προϊόντα και τα εξαρτήματα θα εκτεθούν σε δασμούς 15%. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτός ο τομέας είναι η βιομηχανική ατμομηχανή της γερμανικής αγοράς.

«Έθαψαν» το μπαζούκα

Αλλά πέρα από την ίδια τη συμφωνία, αυτό που εγείρει ερωτήματα είναι η στρατηγική της Κομισιόν. Η αποτελεσματικότητα της απειλής του Τραμπ αφήνει πίσω τις εμπορικές σχέσεις που βασίζονταν στην εμπιστοσύνη. Τώρα πλέον ισχύουν πρακτικές εξαναγκασμού, καταναγκασμού και σαφούς εκφοβισμού.

«Αυτή η στρατηγική εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη δικαιοσύνη στις διεθνείς σχέσεις, την προβλεψιμότητα στο παγκόσμιο εμπόριο και, πάνω απ ‘όλα, την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών ως αξιόπιστου εταίρου», αναλύει το CEPS στη μελέτη του.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μελετών Πολιτικής επισημαίνει ότι αυτό το σύμφωνο αμφισβητεί την ικανότητα της ΕΕ να προβάλλει γεωοικονομική αποτροπή, δεδομένης της αποτυχίας της να επωφεληθεί από την πρόσβαση στην ενιαία αγορά και της προσφυγής της στο αμυντικό οπλοστάσιο που προωθούν οι Βρυξέλλες από την πρώτη προεδρία του Τραμπ, κυρίως το μέσο κατά του καταναγκασμού, γνωστό και  ως μπαζούκα της ΕΕ.

Το σίγουρο είναι ότι η οικονομική αβεβαιότητα επιστρέφει. Αυτό προβλέπουν οι χρηματιστηριακές αγορές που έκλεισαν χθες με υποχώρηση σχεδόν 3% στην Ευρώπη.