Με το βιβλίο ως αντίδοτο στις εποχές που ζούμε

Από τη συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ Χανίων: (από αριστερά) ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων, Νίκος Καλογερής, ο δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, και ο διευθυντής του φεστιβάλ, Μανώλης Πιμπλής

Ξεκίνησε πριν από 4 χρόνια, έγινε θεσμός και πολιτιστικό «μοντέλο» για τον τρόπο που μπορεί να λειτουργεί ένα Φεστιβάλ «περιφερειακά» αγκαλιάζοντας την πόλη και τους κατοίκους της, χωρίς ωστόσο καθόλου να λειτουργεί και «επαρχιακά», με αναγκαστικά δηλαδή περικομμένες προσδοκίες, προοπτικές και φιλοδοξίες. Εχοντας κατακτήσει σε συντομότατο χρονικό διάστημα αυτά τα εύσημα, το 4ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων (ΦΒΧ) επιστρέφει στη βάση του, στο Ενετικό Λιμάνι της πόλης, εγκαινιάζεται (από τον πρόεδρο της Βουλής Νικήτα Κακλαμάνη) στις 24 Ιουνίου και εκτείνεται από τις 25 Ιουνίου έως και τις 29 Ιουνίου, με κεντρικό θεματολογικό άξονα «Το σπίτι μας, ο πλανήτης» – άξονα πρόσφορο, δηλαδή, σε πολλούς προβληματισμούς και όχι μόνο στον αυτονόητο οικολογικό– και με τη συμμετοχή πάνω από 160 σημαντικών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, εκδοτών, μεταφραστών, ακαδημαϊκών και καλλιτεχνών, συνολικά από 16 χώρες

Ανάμεσά τους ο σημαντικότερος συγγραφέας της Κούβας και μεταξύ των κορυφαίων στη Λατινική Αμερική, Λεονάρδο Παδούρα (Leonardo Padura), που μεταξύ άλλων έχει τιμηθεί όχι μόνο με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Κούβας αλλά και με το περίφημο «Πριγκίπισσα των Αστουριών», το οποίο ξεπερνά τα όρια του ισπανόφωνου κόσμου. Ο επίσης πολυβραβευμένος Πορτογάλος πεζογράφος και ποιητής Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (José Luís Peixoto), που τα μυθιστορήματά του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Ο διάσημος Γαλλοβενεζουελάνος Μιγκέλ Μπονφουά, που έχει μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες και έχει λάβει δεκάδες βραβεία. Ο διεθνώς δημοφιλής Σουηδός συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας, Αρνε Νταλ (Arne Dahl), λογοτεχνικό ψευδώνυμο του κριτικού λογοτεχνίας Γιαν Αρναλντ, που τα βιβλία του έχουν πουλήσει περισσότερα από 5 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 32 γλώσσες. Από την Αργεντινή η συγγραφέας Κλαούδια Πινιέιρο (Claudia Piñeiro), η τρίτη πιο μεταφρασμένη συγγραφέας της χώρας της μετά τον Μπόρχες και τον Κορτάσαρ. Ο γεννημένος στην Ιερουσαλήμ, Γάλλος, παλαιστινιακής καταγωγής, διδάκτωρ συγκριτικής λογοτεχνίας και συγγραφέας Καρίμ Κατάν (Karim Kattan). Ο πολυμεταφρασμένος, κι ένας από τους κορυφαίους αλλά και πιο δημοφιλείς συγγραφείς του Ισραήλ, Ετγκαρ Κέρετ (Etgar Keret), μάστορας της μικρής φόρμας. Οι αγαπημένοι στην Ελλάδα Ζουλφί Λιβανελί και Ντέιβιντ Κόνολι, ο πρώτος βέβαια, εκτός από διάσημος Τούρκος µουσικοσυνθέτης, είναι συγγραφέας πολυμεταφρασμένος και βραβευμένος· και ο Βρετανός, πολιτογραφημένος Ελληνας, Κόνολι, είναι ένας εξαιρετικός και βραβευμένος μεταφραστής.

Κι ακόμα η Νορβηγίδα συγγραφέας Χάνε Ερσταβικ, ο Γάλλος ελληνικής καταγωγής συγγραφέας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπορντό 1 και δημιουργός ντοκιμαντέρ Αλέν Γλυκός, οι Κύπριες συγγραφείς Μαρία Α. Ιωάννου και Κωνσταντία Σωτηρίου. Κι αυτά δεν είναι παρά λίγα και ενδεικτικά ονόματα ενός φεστιβάλ που μέσα σε 4 χρόνια δραστηριότητας έχει κατορθώσει να μπει ήδη στις ατζέντες των μεγάλων ονομάτων του χώρου της φιλαναγνωσίας, στον κόσμο.

Εξυπακούεται ότι αναλόγως ηχηρά ονόματα έχουν οι 130 Ελληνες συγγραφείς, εκδότες, πεζογράφοι, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες που θα δώσουν το «παρών» στη μεγάλη γιορτή του βιβλίου στα Χανιά.

Πέρα από τις παρουσιάσεις, τα θέματα που θα συζητηθούν αφορούν την κλιματική αλλαγή και τη σχέση ανθρώπου - φύσης, τις οικογενειακές σχέσεις στις ποικίλες πτυχές τους στον σημερινό μεταβαλλόμενο κόσμο, τις περίπλοκες διεθνείς γεωπολιτικές συνθήκες και, όλα αυτά, στην αλληλεπίδρασή τους με τη λογοτεχνία. Θα πραγματοποιηθούν επίσης συζητήσεις για τη λογοτεχνική μετάφραση, για την αγορά του βιβλίου, για τις διαλέκτους σε Κρήτη και Κύπρο, αλλά και για τους τρόπους συνεργασίας των φεστιβάλ βιβλίου. Κάποια από αυτά θα υλοποιηθούν με τη συμμετοχή εκπροσώπων σημαντικών φεστιβάλ, εντός κι εκτός Ελλάδας, όπως το Φεστιβάλ «Oh les beaux jours !» της Μασσαλίας, το Φεστιβάλ ΛΕΑ (Ελληνο-ιβηροαμερικανικό Φεστιβάλ Λογοτεχνίας εν Αθήναις), ή η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Λεμεσού κ.ά.

Συνολικά θα γίνουν 100 θεματικές συζητήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, εργαστήρια, περφόρμανς, συναυλίες, γύρω από βιβλία σύγχρονης ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, ποίησης, δοκιμίου, από 42 Ελληνες εκδότες και σε συνεργασία με εκδοτικούς οίκους και πολιτιστικούς οργανισμούς και φορείς όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, το Ελληνικό Ιδρυμα Βιβλίου και Πολιτισμού και όλοι σχεδόν οι πολιτιστικοί και πνευματικοί φορείς της Κρήτης. Ολα αυτά, με επίκεντρο το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (Μεγάλο Αρσενάλι - ΚΑΜ), όπου φέτος θα αξιοποιηθεί η ισόγεια αίθουσα ως νέος χώρος εκδηλώσεων, καθώς και το Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης, στο φουαγιέ του οποίου θα στεγαστεί όπως πάντα το Βιβλιοπωλείο του Φεστιβάλ.

Εκδηλώσεις λόγου και ποιητικών περφόρμανς θα γίνουν όμως και στη γραφική Σκάλα της οδού Αγίου Μάρκου, ενώ για δεύτερη συνεχή χρονιά θα δώσει το «παρών» στην πλατεία Κατεχάκη και το κινητό αστικό καθιστικό MULaR (Mobile Urban Living Room), ο πρωτότυπος, μεταβλητός, πολυλειτουργικός χώρος του Δήμου Χανίων, ως άλλος ένας χώρος εκδηλώσεων αλλά και ενημέρωσης. Αλλωστε από εκεί θα εκπέμπει και ο χανιώτικος ραδιοφωνικός σταθμός Δίκτυο FM 91.5, ως η «ραδιοφωνική φωνή» του Φεστιβάλ.

Για όλα αυτά μίλησαν στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου οι «οικοδεσπότες»: Ο δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, που επεσήμανε ότι το Φεστιβάλ αυτό «δεν είναι απλώς ένα παράθυρο που μας δίνει την ευκαιρία να κοιτάξουμε προς τα έξω. Λειτουργεί και αντίστροφα: είναι ένα παράθυρο για τον κόσμο να δει τι ακριβώς συμβαίνει στην περιφέρεια», ανακοινώνοντας επιπλέον πως το φετινό τιμώμενο πρόσωπο του Φεστιβάλ θα είναι ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος. Τη δυναμική του θεσμού που σημειώνει πια «αυξανόμενη συμμετοχή από ολόκληρη την Κρήτη» επεσήμανε ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής.

Ο Μανώλης Πιμπλής, διευθυντής του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, ανέδειξε την αδιαμφισβήτητη αξία των φεστιβάλ βιβλίου σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, επισημαίνοντας ότι το 4ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων στρέφει φέτος το βλέμμα του στις διεθνείς συνεργασίες. Τόνισε μάλιστα τη σημασία της δικτύωσης μεταξύ των φεστιβάλ, προτείνοντας να εξεταστούν πρακτικές μορφές σύμπραξης: «Να δούμε και το παραπέρα, τι μπορούν να κάνουν τα φεστιβάλ μεταξύ τους πρακτικά», είπε προτείνοντας ενδεικτικά τις ανταλλαγές συγγραφέων, τα σπίτια φιλοξενίας, τις μεταφράσεις και τα περιφερειακά μεταφραστικά προγράμματα. Σε παρέμβασή της, η συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη (περσινό τιμώμενο πρόσωπο της διοργάνωσης) χαρακτήρισε το Φεστιβάλ «εξαιρετικό», όχι μόνο για το περιεχόμενό του αλλά και για το γεγονός ότι πραγματοποιείται σε έναν τόπο ιδιαίτερης αισθητικής και ιστορικής σημασίας, όπως το παλιό λιμάνι των Χανίων. «Στις εποχές που ζούμε, το μόνο αντίδοτο είναι οι άνθρωποι να διαβάζουν, να μπορούν να ανοίξουν το μυαλό τους, να υπερασπιστούν μερικά βασικά πράγματα που ενώ είναι ήδη κερδισμένα χάνονται», είπε υπογραμμίζοντας την πολιτική και κοινωνική αξία μιας τέτοιας διοργάνωσης.

● Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητούν όλες τις πληροφορίες και το ακριβές πρόγραμμα των εκδηλώσεων στην ιστοσελίδα του Φεστιβάλ