Mizuki Imamura: Η «Shihan» της ιαπωνικής Καλλιγραφίας εξηγεί το «ταξίδι» Διαλογισμού και Έκφρασης

«Είναι ενα είδος διαλογισμού, και κάθε πινελιά μια ευκαιρία για αναστοχασμό», τονίζει χαρακτηριστικά.

Ξεκίνησε την καλλιγραφία όταν ήταν μόλις 10 ετών και έφτασε σήμερα να κατέχει την υψηλότερη βαθμίδα “Shihan”, θέμα που απονέμεται μόνο στους maestro της τέχνης αυτής.

«Ξεκίνησα όταν ήμουν 10 ετών για να βελτιώσω τον γραφικό μου χαρακτήρα. Στην Ιαπωνία, το να γράφεις όμορφα θεωρείται μια σημαντική αξία στη ζωή. Ήταν ένα χόμπι στην αρχή, αλλά μετά από 25 χρόνια εξάσκησης, άρχισα να διδάσκω και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα».

Η Mizuki δείχνει τα πρώτα βήματα καλλιγραφίας.

Νίκος Ραζής/CNN GREECE

Η ιστορία της ιαπωνικής καλλιγραφίας

Η τέχνη της καλλιγραφίας, γνωστή ως shodō (書道) ή shūji (習字), είναι η καλλιτεχνική γραφή της ιαπωνικής γλώσσας. Προήλθε από την Κίνα τον 6ο με 7ο αιώνα και μαζί της ταξίδεψαν και οι τέχνες κατασκευής των πινέλων, του μελανιού και του χαρτιού. Αρχικά, ήταν αποκλειστικό προνόμιο των ευγενών και των αρχόντων, αλλά με την πάροδο του χρόνου διαδόθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Σήμερα, η καλλιγραφία δεν είναι μόνο μια μορφή τέχνης που θαυμάζεται, αλλά μια ζωντανή παράδοση που ζει στην καθημερινότητα των Ιαπώνων.

Εκπαιδευόμενη μαθαίνει καλλιγραφία

Νίκος Ραζής/CNN GREECE

Για την Mizuki, η καλλιγραφία είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να γράφεις χαρακτήρες:

«Η καλλιγραφία είναι διαλογισμός. Αντικατοπτρίζει τα συναισθήματά μου στο χαρτί. Όταν νιώθω καλά, μπορώ να γράψω όμορφα. Όταν δεν είμαι καλά, αυτό αποτυπώνεται επίσης. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο στη ζωή μου».

Δασκάλα καλλιγραφίας προσθέτει μελάνι σε δοχείο

Νίκος Ραζής/CNN GREECE

Η ομορφιά μιας δημιουργίας δεν εντοπίζεται μόνο στο τελικό αριστούργημα, αλλά στις στιγμές που του δίνουν μορφή. Μέσω του κύκλου Enso, ενός βουδιστικού συμβόλου του Ζεν, αναδεικνύεται η ομορφιά της ατέλειας. Ο κύκλος αυτός συμβολίζει τη φώτιση, τη δύναμη και το σύμπαν μέσα σε μια μόνο πινελιά – ένα σύμβολο του ταξιδιού της ζωής, πλήρες αλλά ποτέ τέλειο…

Τα εργαλεία καλλιγραφίας

Η Mizuki Imamura χρησιμοποιεί μια σειρά παραδοσιακών εργαλείων:

«Τα βασικά εργαλεία είναι το πινέλο, το μελάνι, η μελανόπετρα και το χαρτί. Όλα αυτά φτιάχνονται από τεχνίτες που αφιερώνουν τη ζωή τους σ’ αυτό. Εγώ είμαι δασκάλα της γραφής, αλλά δεν ξέρω να φτιάχνω πινέλα ή μελανόπετρες – είναι μια σύμπραξη με άλλους καλλιτέχνες».

Εργαλεία Ιαπωνικής καλλιγραφίας

Νίκος Ραζής/CNN GREECE

Υπάρχουν διαφορετικά στιλ γραφής στην καλλιγραφία:

• Kaisho (楷書): Η κλασική, έντονα καθαρή μορφή, όπου κάθε γραμμή είναι ακριβής, ωσπεράν σαν τυπωμένη.
• Gyōsho (行書): Η ημι-καμπυλωτή μορφή, πιο γρήγορη και χαλαρή στην εκτέλεση.
• Sōsho (草書): Η πιο ελεύθερη και ρευστή μορφή γραφής, όπου οι χαρακτήρες ωσπεράν συγχωνεύονται.

«Προτιμώ προσωπικά την καλλιγραφία ενός Κινέζου καλλιγράφου από τα παλιά χρόνια. Στην Ιαπωνία, εξασκούμαστε σε κινεζική καλλιγραφία πριν αρχίσουμε να εκφραζόμαστε πιο δημιουργικά, όπως κάνω τώρα. Στην αρχή, έκανα πολλή κινεζική καλλιγραφία με τον δάσκαλό μου».

Η καλλιγραφία στον 21^ο αιώνα

Παρά την τεχνολογική πρόοδο, η παραδοσιακή καλλιγραφία συνεχίζει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιαπωνικής κουλτούρας. Σήμερα, οι Ιάπωνες γράφουν καθημερινά με στυλό ή μολύβι, όμως όταν πρόκειται για καλλιγραφία, χρησιμοποιείται πάντα το πινέλο βουτηγμένο σε μελάνι. Ο τρόπος που κινείται το πινέλο, η επίταση του μελανιού, και η ισορροπία στη διευθέτηση ή διαταγή των χαρακτήρων εκτιμώνται ως έργα τέχνης.

Οδηγίες ιαπωνικής καλλιγραφίας

Νίκος Ραζής/CNN GREECE

Από το δημοτικό σχολείο ακόμη, οι μαθητές διδάσκονται τις βασικές αρχές της καλλιγραφίας, ενώ υπάρχουν και εξειδικευμένες σχολές για όσους θέλουν να εμβαθύνουν.

Για την Mizuki Imamura, είναι ένα καταφύγιο μέσα στον θόρυβο του σύγχρονου κόσμου ακόμα και όταν δυσκολεύεται να γράψει.

«Ζώντας στον κόσμο της τεχνολογίας, γεμάτο από πληροφορίες, η τέχνη της καλλιγραφίας είναι ένα μέρος όπου μπορώ να ηρεμήσω. Μερικές φορές είναι δύσκολο, όταν δεν μπορώ να γράψω καλά. Αλλά ακόμα κι έτσι, απολαμβάνω τη διαδικασία αυτή, ηρεμώ».

Δασκάλα καλλιγραφίας δείχνει τη σωστή πίεση του πινέλου

Νίκος Ραζής/CNN GREECE

Τέλος, η Mizuki προτείνει ανεπιφύλακτα την καλλιγραφία σε όσους θέλουν να κατανοήσουν σε βάθος την ιαπωνική κουλτούρα:

«Πολλοί με ρωτούν αν πρέπει να ξέρουν ιαπωνικά για να κάνουν καλλιγραφία. Αλλά η καλλιγραφία αφορά κυρίως την κίνηση του πινέλου. Δε χρειάζεται να γνωρίζεις τη γλώσσα. Σε βοηθά να είσαι παρών, να είσαι συνειδητός, κάτι που είναι βαθιά ριζωμένο στον ιαπωνικό πολιτισμό. Είναι ένα καλό πρώτο βήμα για να γνωρίσει κανείς τον ιαπωνικό πολιτισμό».

Μαθήτριες κρατούν πινέλα καλλιγραφίας

Νίκος Ραζής/CNN GREECE