Οι εθελοντές πυροσβέστες στην πρώτη γραμμή της φωτιάς - Η ανάγκη για δράση και το προσωπικό κόστος

«Δουλεύουμε όλο τον χρόνο, 24 ώρες το 24ωρο. Δεν συνδράμουμε μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες κατά την αντιπυρική περίοδο, αντιθέτως είμαστε διαθέσιμοι και τον χειμώνα σε όποιο καιρικό φαινόμενο χρειάζεται η ευεργεσία μας» όπως τονίζει στο CNN Greece η Παναγιώτα Κωνσταντοπούλου, μια 26χρονη νεαρή εθελόντρια, που είναι μέλος των Εθελοντικών Δυνάμεων Δασοπυρόσβεσης Και Διάσωσης στο Κλιμάκιο της Ροδόπολης και βρέθηκε στην «έδρα» της Ομάδας Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Διασωστών Εκάλης.

Εθελοντές δασοπυροσβέστες

Χρήστος Γιαννακόπουλος/ WWF Greece

Η ομάδα της Ροδόπολης αριθμεί κατά πρόσβαση 150 ενεργούς εθελοντές. Οι εγγεγραμμένοι είναι πολλοί περισσότεροι, αλλά λόγω της εργασιακής τους απασχόλησης είναι δύσκολο να έχουν συνεχή παρουσία, όπως εξηγεί η ίδια, για να διευκρινίσει όμως ότι όποτε υπάρχει χητεία «δίνουν όλοι το παρών».

Πώς παίρνει την κύρωση κανείς να γίνει εθελοντής πυροσβέστης;

Οι πυρκαγιές που έμελλε να γίνουν η σπίθα για να γίνει αργότερα εθελοντής δασοπυροσβέστης ο πρόεδρος της Ομάδας Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Διασωστών Εκάλης, Γιώργος Δερτιλής ήταν η καταστροφική πύρινη μάστιγα του 2007 που κόστισε τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους σε διάφορα μέρη της χώρας και του Γραμματικού το 2009, όταν έγιναν στάχτη κατά πρόσβαση 210.000 στρέμματα γης.

Ο πρόεδρος της Ομάδας Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Διασωστών Εκάλης, Γιώργος Δερτιλής

CNN Greece

Τελικά κατάφερε να ενταχθεί στην Ομάδα της Εκάλης το 2011. «Δεν γνώριζα την ύπαρξή της, περνούσα τυχαία από έξω, μπήκα και γράφτηκα» θυμάται.

Από την πλευρά της, κα Κωνσταντοπούλου εντάχθηκε στο κλιμάκιο της Ροδόπολης του 2019-2020, σε ηλικία 20 ετών. «Έγιναν πολλοί φίλοι μου εθελοντές μόλις τελείωσαν το σχολείο. Εγώ λόγω σπουδών δεν μπορούσα να αφιερώσω τόσο χρόνο, διατί απαιτείται και προσωπικός χρόνος για εκπαιδεύσεις για να μπορούμε να τα ανταποκριθούμε. Οπότε μόλις αποφοίτησα αποφάσισα να προσφέρω και εγώ σε αυτό το έργο».

«Αδιανόητο να μην ενεργοποιηθείς όταν συμβαίνει κάτι τόσο κοντά σου»

Γιατί πήρε την κύρωση να ενταχθεί σε εθελοντική ομάδα πυροσβεστών και διασωστών;

«Εγώ μένω στον Άγιο Στέφανο και έχουμε έρθει αντιμέτωποι με πολλές φωτιές στην περιοχή» απαντά, εξηγώντας τις αιτίες που της έδωσαν το έναυσμα για δράση. «Από τη μεγάλη πυρκαγιά του 2009 στο Γραμματικό, ως και άλλα συμβάντα που ακολούθησαν είναι συνθήκες τις οποίες εάν βλέπεις και δη όταν είσαι και σε μικρή ηλικία και συνειδητοποιείς ότι μπορείς να προσφέρεις είναι αδιανόητο να μην ενεργοποιηθείς».

Η Παναγιώτα Κωνσταντοπούλου

CNN Greece

Ιδιαίτερα, δε, όπως τονίζει «όταν κάτι συμβαίνει τόσο κοντά σου».

«Μικροί απέναντι στη φύση»

Αναφερόμενος στις φωτιές που έχουν μείνει ανεξίτηλες κατά την διάρκεια της πορείας του ως εθελοντής πυροσβέστης ο κ. Δερτιλής θυμάται την φωτιάς στην Βαρυμπόμπη. «Υπάρχουν πυρκαγιές σαν αυτή που σε κάνουν να συνειδητοποιείς πόσο μικροί είμαστε μπροστά σε όλο αυτό που συνέβαινε. Μπορεί να υπήρχαν πάνω από 200 πυροσβέστες και ήμασταν τόσο μικροί απέναντι στη φύση» αναφέρει.

«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι στο τέλος της ημέρα δεν μπορούμε να τα βάλουμε με τη φύση».

Το ατομικό κόστος

Την ίδια στιγμής, όμως η απόφαση, να γίνει κανείς εθελοντής δασοπυροσβέστης συνεπάγεται μεγάλο ατομικό αξία και αυταπάρνηση, όπως τονίζει ο κ. Δερτιλής. «Το ατομικό αξία είναι πάρα πολύ μεγάλο για να βοηθήσουμε τον συνάνθρωπό μας και τη φύση» αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Αλλά όταν γυρνάμε από ένα συμβάν και συζητάμε τι πήγε καλά και τι όχι, τι καταφέραμε συλλογικά και συνειδητοποιούμε ότι βάλαμε το λιθαράκι μας κι εμείς, ό, τι και να έχουμε αφήσει πίσω μας διαγράφεται» τονίζει ο ίδιος.

«Κινήσεις που μας δείχνουν ότι δεν είμαστε μόνοι μας»

Μιλώντας για τον όρο «ήρωες» που τους αποδίδεται την εξηκοντάλεπτο της «μάχης» με τις φλόγες, ο κ. Δερτιλής επισημαίνει ότι «ο καθένας από την πλευρά του, βοηθάει και συνδράμει με οποιοδήποτε τρόπο μπορεί».

«Αυτή η βοήθεια δεν είναι πάντα οικονομική. Αυτή η βοήθεια μπορεί να σημαίνει να έρθουν οι συμπολίτες μας να μας βοηθήσουν να ετοιμάσουμε το πυροσβεστικό όχημα για την επόμενη αποστολή ή να μπορούν να αγοράσουν μια στολή ή ένα ζευγάρι μπότες για τις ανάγκες της πυρόσβεσης» όπως εξηγεί.

«Αυτές οι κινήσεις μας δίνουν δύναμη να συνεχίσουμε και να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας» σημειώνει, επομένως, όπως προσθέτει η λέξη «ήρωες» μπορεί να είναι μια αναγνώριση της στιγμής, αλλά αυτές οι πράξεις είναι που μετράνε.

Το «αγκάθι» της κατοχύρωσης του έργου τους

Η ένταξη, όμως, σε μια εθελοντική ομάδα, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όπως αναφέρει ο κ. Δερτιλής, κεντρικό αίτημα των εθελοντών πυροσβεστών είναι η ενεργοποίηση του Νόμου 4662, σύμφωνα με τον οποίο θα μπορούσαν να προστατεύονται στην περίπτωση που χρειάζεται να συνδράμουν σε κάποιο συμβάν και πρέπει να φύγουν από τη δουλειά τους. «Η συγκατάθεση που παίρνουμε για να μεταβούμε σε ένα περιστατικό, είναι από την κανονική μας συγκατάθεση και είναι στην ευχέρεια του εκάστοτε εργοδότη» εξηγεί.

Η ενεργοποίηση, λοιπόν, της συγκεκριμένης διάταξης, σύμφωνα με τον ίδιο είναι επιτακτική όθεν η συγκατάθεση που παίρνουμε εάν έχουμε κληθεί από την Πολιτική Προστασία να μην είναι η κανονική μας συγκατάθεση και να μην φοβόμαστε ότι ο εργοδότης μας δεν θα μας αφήσει να επιστρέψουμε στη δουλειά μας».

«Το να φεύγεις από την εργασία σου χωρίς να σου δίνεται κάποια άδεια, οδηγεί στην απώλεια μέρους του μισθού μας, οπότε δεν είναι εύκολο για όλους να αναλάβουν αυτή την ευθύνη. Είναι μια επιλογή που έχει κόστος» συμπληρώνει η κα Κωνσταντοπούλου.

Παρά το αξία αυτό, πάντως η 26χρονη εθελόντρια, δηλώνει αισιόδοξη, διατί «πολλά παιδιά, νέα παιδιά έρχονται συνεχώς, χρόνο με το χρόνο, μόλις τελειώσουν το σχολείο να εγγραφούν στις ομάδες».

Στη βάση αυτή, ο κ. Δερτιλής απευθύνει έκκληση στους πολίτες «όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας να βρουν τις εθελοντικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στις περιοχές τους ή κοντά ή κοντά τους. Δεν χρειάζεται να γίνουν εθελοντές, μπορούν μόνο να συνδράμουν με μια μικρή πράξη αλληλεγγύης, να πάνε ένα μπουκάλι νερό, να ρωτήσουν τις ανάγκες τους και όπως μπορεί ο καθένας να βοηθήσει».

Αρωγός το Πρόγραμμα Υποστήριξης Εθελοντικών Ομάδων Δασοπροστασίας

Ταυτόχρονα, ενώ οι εθελοντές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, αποτελώντας κρίσιμο κρίκο της αλυσίδας προστασίας των δασών και των τοπικών κοινωνιών, οι ομάδες καλούνται πολλές φορές να κινητοποιηθούν μόνοι τους «με διάφορες ενέργειες για να εξασφαλίσουμε τους πόρους που χρειάζονται για να επιτελέσουμε το έργο μας» όπως σημειώνει η κα Κωνσταντοπούλου. «Και δυστυχώς» όπως συμπληρώνει «είναι άγνωστο αν τους πόρους αυτούς θα μπορούμε να τους έχουμε κάθε χρόνο».

Με την κατοχύρωση του ρόλου των εθελοντών, μέσω της ασφάλισής τους και με την αντικατάσταση του αναγκαίου εξοπλισμού που έχει φθαρεί να μην είναι δεδομένη το Πρόγραμμα Υποστήριξης Εθελοντικών Ομάδων Δασοπυροπροστασίας, στο περιορισμοί της «Πρωτοβουλίας 21» εδώ και 3 χρόνια στέκεται στο πλευρό αυτού του «κρίσιμου κρίκου».

Το ΜΚΣ Δεσμός, σε σύμπραξη με το WWF Hellas και το HIGGS (Higher Incubator Giving Growth & Sustainability) προσφέρουν στους εθελοντές στοχευμένη εκπαίδευση, τους ενισχύουν με εξειδικευμένο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, αλλά και ενώνουν τις δυνάμεις μαζί τους, όθεν να εφαρμοστεί το σχετικό θεσμικό πλαίσιο, μέσω του οποίου ο ρόλος τους αναγνωρίζεται και κατοχυρώνεται στην πράξη.

Μέχρι στιγμής, κατά πρόσβαση 2.000 εθελοντές από 50 ομάδες έχουν προμηθευτεί εξοπλισμό υψηλών προδιαγραφών, έχουν λάβει στοχευμένη θεωρητική και πρακτική κατάρτιση και έχουν συμμετάσχει σε βιωματικά εργαστήρια.

Διότι, όπως επισημαίνουν οι συντελεστές του προγράμματος, οι εθελοντές δεν είναι «ήρωες» από επάγγελμα, αλλά απλοί άνθρωποι που απαιτούν ουσιαστική υποστήριξη για να συνεχίσουν να προσφέρουν, με επάρκεια, ασφάλεια και επαγγελματισμό.