Ποιος θα σταματήσει τα «παραπαίδια» της Χρυσής Αυγής;

Η σύλληψη των 29 μελών της Εθνικιστικής Νεολαίας Θεσσαλονίκης (ΕΝΕΘ) και η δίωξή τους ως εγκληματικής οργάνωσης δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία, αλλά αντιθέτως, φωτίζουν ξανά το υποφωτισμένο όμως υπαρκτό και αναπτυσσόμενο δίκτυο νεοναζιστικών και ακροδεξιών ομάδων που δρουν μεθοδικά, οργανωμένα και βίαια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Τα μέλη της ΕΝΕΘ είχαν κατηγορηθεί για τον ξυλοδαρμό του πρώην δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, φέρεται να είχαν συμμετοχή στα επεισόδια στο ΕΠΑΛ Σταυρούπολης, ενώ πιο πρόσφατα, όπως όλα δείχνουν, είχαν συμμετοχή σε συμπλοκές με άτομα του αναρχικού χώρου στη Θεσσαλονίκη.

Η φασιστική ιδεολογία όχι μόνο δεν εξαλείφθηκε με την ποινική καταδίκη της Χρυσής Αυγής – αντίθετα, επανασυστήνεται και επανατοποθετείται σε νέες μορφές, με νέα πρόσωπα, αλλά την ίδια παλιά ατζέντα μίσους.

Τρομοκρατία

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Καθημερινής», στο κάδρο της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας έχουν μπει πέρα από την ΕΝΕΘ ακόμα πέντε ναζιστικές/εθνικιστικές οργανώσεις, ωστόσο, όπως λένε, δεν έχουν σχέση με τρομοκρατία – αυτό μάλλον είναι προνόμιο που κατέχει μόνο ο αντιεξουσιαστικός χώρος, αφού ούτε η Χρυσή Αυγή πληρούσε τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για την ελληνική Δικαιοσύνη. Οι ακροδεξιοί παρουσιάζονται σχεδόν σαν ακίνδυνοι: «Ο ακροδεξιός εξτρεμισμός αφορά κυρίως την αναγραφή συνθημάτων, τη ρίψη φυλλαδίων, τις βίαιες επιθέσεις κατά ατόμων από αντίπαλο ιδεολογικό χώρο και την πραγματοποίηση συγκεντρώσεων».

Εκτός λοιπόν από την ΕΝΕΘ, η Αντιτρομοκρατική αναφέρεται στην «Propatria», της οποίας η δράση παρατηρείται μόνο στην Αθήνα, στην οργάνωση «Πολιτιστικός Σύλλογος Ιερός Λόχος 2012 – Εφεδροι και φίλοι Ειδικών Δυνάμεων», τα μέλη της οποίας δραστηριοποιούνται κυρίως στη Θεσσαλονίκη και σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, την «Ελληνική Σοσιαλιστική Αντίσταση – ΕΣΑ», την οποία δημιούργησε το άλλοτε μεγαλοστέλεχος της Χρυσής Αυγής, Περίανδρος, το «Μέτωπο Νεολαίας Χρυσής Αυγής» που διαθέτει μέλη σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Πρέβεζα, Ρόδο, Τρίπολη και Λακωνία, τη «Hellenic Existence / IAXH», που η δραστηριοποίηση των μελών της παρατηρείται σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία, και την «Athens Autonomous» (Αυτόνομη Εθνικιστική Νεολαία Αθήνας), οι οποίοι έχουν άμεσες σχέσεις με την ΕΝΕΘ αφού δεν χάνουν ευκαιρία να εκφράζουν την υποστήριξή και την αλληλεγγύη τους στα διωκόμενα μέλη της.

Τι γίνεται όμως με τις μικρότερες οργανώσεις της επαρχίας που βρίσκονταν κοντά στην ΕΝΕΘ; Από τις ίδιες τις δηλώσεις ηγετικού στελέχους της ΕΝΕΘ σε συνέντευξη που έδωσε τον Απρίλιο του 2021 συμπεραίνεται πως διατηρούσαν σχέσεις με άλλες αντίστοιχες οργανώσεις στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα και σε περιφερειακές πόλεις (Κατερίνη). «Εχουμε φιλικές σχέσεις με ομάδες που αποτελούν τη δική μας νεολαία και πηγάζουν μέσα από μια κοινή αντίληψη για την πολιτική. Εχουμε επαφές με την ομάδα ΚΙΝΗΜΑ από τη Θεσσαλονίκη, την ομάδα PROPATRIA από την Αθήνα και πολύ στενές επαφές με τα παιδιά από τη DEFEND KATERINI, οι οποίοι μας έχουν στηρίξει αρκετές φορές. Τέλος, πολλά μικρότερα “κύτταρα αντίστασης” από όλη την Ελλάδα είναι σε επαφή μαζί μας, τα οποία δυστυχώς δεν έχουν τον αριθμό σε άτομα για να βγουν στην επιφάνεια, αλλά βοηθούν με κάθε τρόπο».

Οι ομάδες αυτές, που συχνά εμφανίζονται με ονόματα όπως Defend και το όνομα της εκάστοτε πόλης, ή Εθνικιστική Νεολαία και πάλι μπροστά από κάποια περιοχή, ή απλά Nationalists, παρουσιάζουν ένα κοινό, ανησυχητικά πανομοιότυπο μοντέλο οργάνωσης. Πρόκειται για υβρίδια συμμοριών και ιδεολογικών θυλάκων, όπου ενήλικοι –συνήθως 20 έως 25 ετών, πρώην μέλη και στελέχη της Χρυσής Αυγής ή νυν υποστηρικτές του καταδικασμένου για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης Ηλία Κασιδιάρη– λειτουργούν ως «καθοδηγητές» για ομάδες ανήλικων μαθητών, κυρίως από τα ΕΠΑΛ.

Εχουν ξεκάθαρη ιεραρχική δομή με αρχηγό και καθοδηγητή, οι οποίοι υποδεικνύουν τη δράση και τις κινήσεις τής εκάστοτε ομαδοποίησης. Τα «παραπαίδια» της Χρυσής Αυγής έχουν ανασυστήσει στην πράξη τις παρακρατικές μεθόδους της ναζιστικής οργάνωσης, απλώς με ανανεωμένο πρόσωπο. Συνήθως επικοινωνούν μεταξύ τους μέσα από κλειστές ομαδικές συνομιλίες στο telegram όπως και με πανελλαδικά δίκτυα. Εκεί αλληλοενημερώνονται και αλληλοκαυχιούνται για τη συμμορίτικη δράση τους. Διατηρούν «φιλικές» σχέσεις και στηρίζουν η μία την άλλη, στέλνοντας υλικό όπως αυτοκόλλητα.

Ψευτικά trolls

Διατηρούν κλειστά προφίλ σε social media όπως και ψεύτικα trolls και λογαριασμούς που αναπαράγουν τη φασιστική προπαγάνδα. Οι επικοινωνίες μέσω telegram και η ανταλλαγή προπαγανδιστικού υλικού (αυτοκόλλητα, βίντεο, προκηρύξεις) επιβεβαιώνουν πως δεν πρόκειται για αποσπασματικά φαινόμενα αλλά για ενοποιημένο και καλά δομημένο δίκτυο.

Το πέρασμα από τη ρητορική μίσους στην ωμή βία είναι σύντομο και απολύτως προβλέψιμο. Οι ομάδες αυτές έχουν αναλάβει, εδώ και καιρό, να συνεχίσουν το έργο της Χρυσής Αυγής και να καλύψουν το κενό που άφησε στον δρόμο. Ξυλοδαρμοί, ναρκωτικά, επιθέσεις σε μετανάστες, αντιφασίστριες, queer άτομα, τραμπουκισμοί σε σχολεία, βανδαλισμοί κοινωνικών χώρων, εκφοβισμοί και φασιστική/ναζιστική προπαγάνδα αποτελούν τη βάση της δράσης τους η οποία στην πραγματικότητα είναι οργανωμένη σαν αγέλη, έχοντας παρουσία σε κοινωνικά πεδία, όπως σχολεία και γειτονιές.

Επιδίδονται σε επιθέσεις κατά μόνας ή σε μικρές ομάδες, με κουκούλες, σπρέι και ρόπαλα, αφού τελειώσουν δημοσιεύουν τα «κατορθώματά» τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χρησιμοποιούν ναζιστικά σύμβολα, αναπαράγουν φασιστική αισθητική και απολαμβάνουν την ατιμωρησία, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Οσο ο δημόσιος διάλογος τους υποβαθμίζει ως «ανήσυχα παιδιά» ή «εφηβικά ξεσπάσματα» τόσο τα τάγματα εφόδου της νέας εποχής θα εδραιώνονται.

Η σύνδεσή τους με τον καταδικασμένο Ηλία Κασιδιάρη είναι περισσότερο από εμφανής, αφού δεν χάνουν ευκαιρία να επικαλούνται το όνομά του. Δεν είναι μυστικό άλλωστε πως είναι τα απόνερα της εγκληματικής οργάνωσης, απλά με άλλο, πιο «καθαρό» –ακόμα– όνομα.

Πυρήνες μίσους από τη Θράκη ώς την Κεντρική Μακεδονία

Η ΕΝΕΘ δεν αποτελεί την εξαίρεση. Είναι η κορυφή ενός παγόβουνου που απλώνεται σε όλη την Ελλάδα. Δεν είναι μόνο η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα. Είναι όλες οι πόλεις που συνδέονται με το οργανωμένο δίκτυο των φασιστικών ομάδων. Το δίκτυο των ομάδων αυτών, με ξεκάθαρες σχέσεις, επικοινωνία, οργάνωση και δράση εξαπλώνεται μέρα με τη μέρα. Η αποϊδεολογικοποιημένη πολιτική των τελευταίων ετών, η λογική των «δύο άκρων» και η εξομοίωση του φασισμού με τον αντιφασισμό, η αδιαφορία ή και συνενοχή θεσμών όπως η Αστυνομία και η Δικαιοσύνη, αλλά και η ψευδαίσθηση της ασφάλειας μετά την πρωτόδικη καταδίκη της Χρυσής Αυγής έχουν δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος στην Ακροδεξιά.

Εθνικιστική Νεολαία Αλεξανδρούπολης (ΕΝΕΑ)

Στην πόλη της Αλεξανδρούπολης δραστηριοποιείται μια ομάδα αντίστοιχη της ΕΝΕΘ, νεότερη, με σαφέστατες σχέσεις με την προαναφερθείσα και με το ίδιο μοτίβο οργάνωσης και δράσης. Αποτελείται κυρίως από ανήλικους μαθητές ηλικίας από 15 έως 18 ετών αλλά και ενήλικες, με καθοδηγητές γνωστά πρώην μέλη της Χρυσής Αυγής. Αυτό επιβεβαιώνεται, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, και την ημέρα της δημόσιας εμφάνισής τους, στις 28 Φεβρουαρίου 2025, που φωτογραφίζονταν από τρεις γνωστούς πρώην χρυσαυγίτες, οι οποίοι αργότερα δημοσίευσαν και τη σχετική συνάντηση στα social media.

Στην ουσία πρόκειται για στενή επαφή της ΕΝΕΘ, με το ίδιο οργανωτικό μοντέλο: ανήλικοι μαθητές υπό την καθοδήγηση ακροδεξιών ενηλίκων. Η δράση της περιλαμβάνει απειλές σε κοινωνικούς χώρους όπως το Αναγνωστήριο, καθώς και σειρά βανδαλισμών με σπρέι και αυτοκόλλητα.

«Εθνικιστές Κομοτηνής»

Ακόμα μία εθνικιστική νεολαία που απασχόλησε το τελευταίο διάστημα την κοινή γνώμη είναι οι «Εθνικιστές Κομοτηνής». Αφορμή στάθηκε το βίντεο που δημοσίευσε η «Εφ.Συν.» («Κομοτηνή: Ακροδεξιοί τρομοκρατούν ανήλικο - Του φωνάζουν να πει "ζήτω ο Κασιδιάρης"», 6.1.2025, «Εφ.Συν.») στο οποίο φαίνονται ακροδεξιοί να τραμπουκίζουν ανήλικο παιδί της μειονότητας, ζητώντας του να πει «ζήτω ο Κασιδιάρης» για να το αφήσουν ήσυχο. Οπως όλα δείχνουν, τα άτομα αυτά διατηρούν ξεκάθαρες σχέσεις με αντίστοιχες νεολαίες, όπως φαίνεται και μέσα από συνομιλίες του telegram.

Η επανεμφάνιση ακροδεξιών ομάδων με τη βιτρίνα της «πατριωτικής αφύπνισης» δεν είναι τυχαία, ούτε αυθόρμητη. Είναι το αποτέλεσμα της θεσμικής και κοινωνικής αδράνειας απέναντι στην ύπαρξή τους. Το ερώτημα δεν είναι αν υπάρχουν. Το ερώτημα είναι ποιος θα τους σταματήσει, πριν να είναι πάλι αργά.