Πώς ο Τραμπ κατάφερε να πείσει Ισραήλ και Ιράν να συμφωνήσουν σε κατάπαυση πυρός - Όλο το παρασκήνιο

Μένει να δούμε πόσο θα διαρκέσει η εκεχειρία και αν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν το αβαντάζ που αποκτήθηκε από τις αμερικανικές και ισραηλινές επιθέσεις για να καταλήξουν σε μια διπλωματική συμφωνία που θα εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα τα επόμενα χρόνια.

Ωστόσο, η ταχεία μεταγωγή από μια αιφνιδιαστική αεροπορική επιδρομή σε κατάπαυση του πυρός, με σημαντικές πολιτικές μανούβρες που ανακοινώθηκαν μέσω αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και οι οποίες προκάλεσαν πλήγμα σε φίλους και εχθρούς, έχει αναδείξει την ανορθόδοξη πρόσβαση του Τραμπ στην εκγύμναση εξουσίας.

Νέο δόγμα εξωτερικής πολιτικής

Δεν παρακάμφθηκαν μόνο οι σύμμαχοί του. Αμερικανοί αξιωματούχοι που κανονικά θα διαδραμάτιζαν ρόλο κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας κρίσης, έμειναν εκτός πλάνου, δήλωσαν αξιωματούχοι της κυβέρνησης στη Wall Street Journal, γεγονός που δείχνει πόσο στενός είναι ο κύκλος των συμβούλων που εμπιστεύεται ο Ντόναλντ Τραμπ.

• Διαβάστε επίσης: Τα «καυτά» ερωτήματα για την εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και το μεγάλο «στοίχημα» Τραμπ

Σχεδόν αμέσως μετά τις αμερικανικές επιθέσεις των βομβαρδιστικών B-2, ο Τραμπ τηλεφώνησε στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και του είπε ότι ήταν καιρός να τερματιστεί ο πόλεμος, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης. Το μήνυμα του Τραμπ ηταν ότι οι ΗΠΑ είχαν ολοκληρώσει την στρατιωτική τους αποστολή και θα σταματούσαν τις επιθετικές επιχειρήσεις και ότι το Ισραήλ έπρεπε να κάνει το ίδιο.

• Διαβάστε επίσης: Επιχείρηση «Σφυρί του Μεσονυχτίου»: Πώς έγινε η αμερικανική επίθεση στα πυρηνικά του Ιράν

Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς περιέγραψε τα γεγονότα των τελευταίων ημερών ως ένα νέο δόγμα αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που επικεντρώνεται στον σαφή καθορισμό των εθνικών συμφερόντων, στην επιθετική διαπραγμάτευση για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων και στη μεταχείριση συντριπτικής βίας όπου απαιτείται.

Δεν ήθελαν να συνεχιστεί ο πόλεμος

Η δύναμη σε αυτή την περίπτωση ήταν ο στόλος των Stealth βομβαρδιστικών B-2 που έπληξαν υπόγειες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Φορντό, τη Νατάνζ και την Ισφαχάν με τις ΗΠΑ να ρίχνουν συνολικά 14 βόμβες bunker-busters των 30.000 λιβρών.

Οι ΗΠΑ πέτυχαν αυτό που ο ισραηλινός στρατός, παρά το γεγονός ότι απέκτησε αεροπορική υπεροχή έναντι του Ιράν, δεν μπόρεσε να κάνει. Οι υπόγειες εγκαταστάσεις στο Φορντό πιθανότατα υπέστησαν σημαντικές ζημιές και στη Νατάνζ, όπου επλήγη το εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας.

«Οι τοποθεσίες που χτυπήσαμε στο Ιράν καταστράφηκαν ολοσχερώς και όλοι το γνωρίζουν», δήλωσε ο Τραμπ σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, ισραηλινές πόλεις δέχτηκαν αρκετές επιθέσεις από ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους και ιρανικοί στρατιωτικοί στόχοι βομβαρδίστηκαν εκτεταμένα από τις ισραηλινές δυνάμεις. Καμία από τις 2 πλευρές δεν ήθελε ο πόλεμος να συνεχιστεί για πολύ περισσότερο, τουλάχιστον με αυτή την ένταση, και ήταν πρόθυμες, αμφότερες, να βρουν μια διέξοδο που θα μπορούσαν να παρουσιάσουν ως νίκη.

Mαύρος καπνός από ισραηλινή πυραυλική επίθεση στο Ιράν.

Razieh Pudat/ISNA via AP

Μέχρι τότε, το Ισραήλ είχε χτυπήσει αυτό που θεωρούσε τους πιο σημαντικούς ιρανικούς στρατιωτικούς στόχους, την εξηκοντάλεπτο που το Ιράν αντάλλασσε ξεχωριστά μηνύματα με την Ουάσινγκτον μέσω Αράβων μεσαζόντων.

Το βράδυ του Σαββάτου, ο απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, ενημέρωσε αρκετές αραβικές χώρες ότι επίκειται αμερικανική επίθεση στο Ιράν, δήλωσαν Άραβες αξιωματούχοι. Μετά την επίθεση, απαί εντολής του Τραμπ, ο Γουίτκοφ αντάλλαξε τώρα αμέσως μηνύματα με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης.

Ο Γουίτκοφ είπε στον Αραγτσί ότι το Ιράν πρέπει να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγαλύτερη βλάβη στη χώρα, σύμφωνα με τον αξιωματούχο. Οι Άραβες ηγέτες είπαν επίσης στο Ιράν ότι ήταν καιρός να προσφέρει παραχωρήσεις στην Ουάσινγκτον, αλλά ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν απάντησε ότι το Ιράν δεν θα διαπραγματευτεί υπό πίεση και δεν θα εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα, σύμφωνα με Άραβες αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τις διπλωματικές συζητήσεις.

• Διαβάστε επίσης: Τραμπ: «Fake news» τα δημοσιεύματα για την κατάσταση των πυρηνικών του Ιράν - Επιθεώρηση ζητά ο ΔΟΑΕ

Μόλις οι ΗΠΑ έπληξαν τις τρεις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ο ανώτατος ιρανός στρατιωτικός διοικητής ορκίστηκε αντίποινα, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ παραβίασαν την κυριαρχία του Ιράν. Η «απάντηση» της Τεχεράνης με την επίθεση στην αμερικανική αεροπορική βάση Αλ Ουντέιντ στο Κατάρ, φάνηκε να έχει σχεδιαστεί για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση.

Δορυφορική εικόνα από το πυρηνικό εργαστάσιο της Νατάνζ

Maxar Technologies via AP

Εξού και Ιρανοί αξιωματούχοι επικοινώνησαν με το Κατάρ προειδοποιώντας για το πλήγμα στη βάση, κάτι που έδωσε στον αμερικανικό στρατό, αρκετό χρόνο για να απομακρύνει αεροσκάφη και πολλά στρατεύματα από τη βάση.

Κατάπαυση του πυρός (;)

Λίγο μετά το μπαράζ επιθέσεων, ο Βανς μίλησε με τον πρωθυπουργό του Κατάρ περίγυρα στις 17.00 και ο Τραμπ με τον Εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ-Θάνι λίγα λεπτά αργότερα, σύμφωνα με ένα άτομο που γνωρίζει τις κλήσεις. Ο Τραμπ ρώτησε τον εμίρη αν θα τηλεφωνούσε στο Ιράν και θα ρωτούσε αν η ιρανική κράτος ήταν ανοιχτή σε κατάπαυση του πυρός. Αυτός συμφώνησε όπως και το Ιράν. Ο Τραμπ ανακοίνωσε την κατάπαυση του πυρός μετά τις τηλεφωνικές κλήσεις, δημοσιεύοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!».

«Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ειρηνιστής, αλλά αποστρέφεται την εμπλοκή σε μακροχρόνιες, παρατεταμένες στρατιωτικές διενέξεις», δήλωσε ο Μάικλ Ουαχίντ Χάνα, διευθυντής του αμερικανικού προγράμματος στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό International Crisis Group και πρόσθεσε: «Υπάρχει ένα ερέθισμα στο να κάνεις πράγματα που οι προκάτοχοί του απέτυχαν να κάνουν».

Αντί για μια σειρά από εντολές και αιτήματα συντονισμού, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας ουσιαστικά παρέμεινε αδρανές. Παρά τους πανηγυρισμούς του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το Ισραήλ και το Ιράν συνέχιζαν να ανταλλάσσουν χτυπήματα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ λίγο πριν αποχωρήσει για τη Σύνοδο Κορυφής του NATO.

AP Photo/Evan Vucci

Τέσσερις ώρες πριν από την έναρξη ισχύος της εκεχειρίας στις 07.00 τοπική εξηκοντάλεπτο την Τρίτη (24/06), το Ισραήλ εξαπέλυσε κύμα επιθέσεων στην Τεχεράνη, σκοτώνοντας εκατοντάδες μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, δήλωσε ο Νετανιάχου στο X. Μεταξύ των στόχων ήταν η έδρα του Οργανισμού Αμυντικής Καινοτομίας και Έρευνας του Ιράν, ενός ερευνητικού ιδρύματος του υπουργείου Άμυνας, σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό. Λίγα λεπτά πριν από τη πέρας της προθεσμίας για την κατάπαυση του πυρός, ένας ιρανικός πύραυλος έπληξε ένα επταώροφο κτίριο κατοικιών στην πόλη Μπερ Σεβά, σκοτώνοντας τέσσερις ανθρώπους σε ένα από τα πιο θανατηφόρα επεισόδια του πολέμου για τους Ισραηλινούς πολίτες. Τρεις επιπλέον πύραυλοι εκτοξεύτηκαν από το Ιράν μετά τις 07.00, χωρίς να προκληθούν θύματα ή ζημιές, σύμφωνα με τον Νετανιάχου.

Το Ισραήλ απείλησε με περαιτέρω αντίποινα για τις επιθέσεις. «Λόγω της σοβαρής παραβίασης της κατάπαυσης του πυρός που πραγματοποίησε το ιρανικό καθεστώς, θα απαντήσουμε με βία», προειδοποίησε ο αρχηγός του γενικού επιτελείου του ισραηλινού στρατού, αντιστράτηγος Εγιάλ Ζαμίρ.

• Διαβάστε επίσης: Τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ - Νετανιάχου - Μικρής έκτασης επίθεση σε ιρανικό ραντάρ

Η αντίδραση του Ντόναλντ Τραμπ ήταν εντονότατη. Λίγο πριν αποχωρήσει για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, επέπληξε και τις 2 χώρες και ειδικά τον στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ.

«Το Ισραήλ, μόλις συνάψαμε τη συμφωνία, έριξε ένα σωρό βόμβες που όμοιές τους δεν έχω ξαναδεί», είπε ο Ντ. Τραμπ. «Δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος με τα 2 έθνη που πολεμούν τόσο καιρό και τόσο σκληρά. Δεν ξέρω τι στο διάολο κάνουν!», είπε φανερά δυσαρεστημένος.

Αφού επιβιβάστηκε σε ελικόπτερο για μια σύντομη πτήση προς το προεδρικό του αεροπλάνο, ο Τραμπ απηύθυνε μια προειδοποίηση με κεφαλαία γράμματα προς το Ισραήλ: «ΜΗΝ ΡΙΞΕΤΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΒΟΜΒΕΣ. ΑΝ ΤΟ ΚΑΝΕΤΕ, ΕΙΝΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΠΑΡΑΒΑΣΗ. ΦΕΡΤΕ ΤΟΥΣ ΠΙΛΟΤΟΥΣ ΣΑΣ ΣΠΙΤΙ, ΤΩΡΑ!».

Τριάντα οκτώ λεπτά αργότερα, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Νετανιάχου, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι τα ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη επιστρέφουν. «Κανείς δεν θα πληγωθεί, η εκεχειρία έχει τεθεί σε ισχύ!» έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social.

Με τον αέρα «ειρηνοποιού» στο ΝΑΤΟ

Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ κατέστρεψε μια εγκατάσταση ραντάρ κοντά στην Τεχεράνη και, μετά το τηλεφώνημα του Τραμπ, απέφυγε να προχωρήσει σε περαιτέρω επιθέσεις. Το Ισραήλ «είχε πετύχει όλους τους στόχους του για τον πόλεμο», είπε.

Από την πλευρά του το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ιράν διακήρυξε ότι είχε δώσει «συντριπτική απάντηση σε κάθε πράξη εχθρότητας από τον εχθρό» και «συνέτριψε τον πρωταρχικό στρατηγικό στόχο του εχθρού».

Έτσι, η προσοχή του αμερικανού προέδρου Τραμπ στράφηκε στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. «Θα είναι μια πολύ πιο ήρεμη περίοδος από αυτή που μόλις πέρασα με το Ισραήλ και το Ιράν», έγραψε στο διαδίκτυο, προσπαθώντας να διατηρήσει το προφίλ του ειρηνοποιού που τόσο προσπάθησε να αποκτήσει πριν τη Σύνοδο Κορυφής.