«Σκηνοθετώ τις ταινίες μου πρώτα στο χαρτί»

O Ρίντλεϊ Σκοτ με τους Ντένζελ Ουάσινγκτον (αριστερά) και Πολ Μεσκάλ (δεξιά) στην πρεμιέρα του «Gladiator II» | AP Photo

Το πρώτο Gladiator, που βγήκε στις αίθουσες πριν από 24 χρόνια, το 2000, καθιέρωσε τον Βρετανό Ρίντλεϊ Σκοτ ως τον μοναδικό σκηνοθέτη εν ζωή που κατάφερε να επαναφέρει το ιστορικό δράμα στη μεγάλη οθόνη με παγκόσμια επιτυχία. Επειτα από πολλά έπη διαφόρων ειδών, ο σκηνοθέτης επανήρθε στο αγαπημένο του θέμα με το Kingdom of Heaven (2005). Το τελευταίο όμως φάνηκε λίγο παρατραβηγμένο για το δυτικό κοινό, έχοντας φόντο τον βυζαντινό κόσμο της τρίτης σταυροφορίας και τη σύγκρουση των θρησκειών. Η αρχαία Ρώμη, αντίθετα, συνέχισε να ασκεί γοητεία στη φαντασία του κοινού αλλά και του δημιουργού, ο οποίος την οραματίστηκε πάλι μέσα από το σκοτεινό και ανήλιαγο πρίσμα του Gladiator II, φωτισμένη μονάχα από τη λάμψη των σπαθιών και πορφυρή με αίμα.

Στον κινηματογράφο η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έχει πολλάκις γίνει σύμβολο διαφθοράς και παρακμής και το Gladiator II δεν αποτελεί εξαίρεση. «Εχουμε μάθει να απολαμβάνουμε τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μέσω Χόλιγουντ, αλλά είναι πραγματικότητα ότι έτσι διασκέδαζαν οι Ρωμαίοι, βλέποντας τα λιοντάρια να καταβροχθίζουν ολόκληρες οικογένειες», ανέφερε ο σκηνοθέτης σε μια πρόσφατη συνέντευξη Τύπου. «Προσπάθησα να κρατήσω αυτή την προοπτική της υπόθεσης ζωντανή. Η Ρώμη ήταν πραγματικά διαβολική!».

Η ιστορία αρχίζει σε ένα σημείο όπου η κυριαρχία της αυτοκρατορίας απειλείται από δυνάμεις εκ των έσω. Οι δίδυμοι αυτοκράτορες Geta (Joseph Quinn) και Caracalla (Fred Hechinger) είναι ανίκανοι να κυβερνήσουν, ενώ έμπειροι πολιτικοί και γερουσιαστές δολοπλοκούν και αδημονούν να αρπάξουν την εξουσία για προσωπικό τους όφελος. Μέσα στο χάος, ο στρατηγός Marcus Acacius (Pedro Pascal) ξεχωρίζει για την ακεραιότητά του, ο οποίος, μαζί με την κόρη του Μάρκου Αυρήλιου, Λουσίλα (Connie Nielsen), σχεδιάζει την ανατροπή του καθεστώτος και μια νέα εποχή «καθαρής» ηγεμονίας για την αυτοκρατορία. Με ένα αναπάντεχο χτύπημα της μοίρας, όμως, ο πραγματικός ήρωας του έπους, ο Λούσιους (Paul Mescal), φτάνει στη Ρώμη από μια μόλις ηττημένη βορειοαφρικανική αποικία ως αιχμάλωτος. Εκεί θα περάσει από τα πυρά της αρένας των μονομάχων, την επιρροή του Μάκρινους (Denzel Washington), του πανούργου συνωμότη που ορέγεται τον θρόνο, για να καταλάβει στο τέλος πως… το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον. Δηλαδή, θα καταλάβει ότι ο ίδιος κατάγεται από τη βασιλική οικογένεια του Μάρκου Αυρήλιου και ότι η Λουσίλα είναι η μητέρα του, που τον έστειλε μακριά από τη Ρώμη για να τον σώσει όταν ήταν παιδί…

Για αυτούς που λάτρεψαν τον Ράσελ Κρόου στο πρώτο Gladiator, η παρουσία του σχετικά νεοφερμένου Ιρλανδού Πολ Μεσκάλ ξαφνιάζει. Παρ’ όλη την εντυπωσιακή όψη με τους ογκώδεις μυς που απέκτησε για την ταινία, ο ηθοποιός δεν μπορεί να ξεφύγει απόλυτα από την προσωπικότητα του ερωτικού αγοριού στην τηλεοπτική σειρά Norman People (2020) ή του ευαίσθητου άνδρα στην ταινία Aftersun (2022). Ωστόσο το σήμα κατατεθέν και των δύο ταινιών Gladiator είναι ακριβώς αυτός ο συνδυασμός του επικού στοιχείου με το προσωπικό δράμα, στο πρώτο του Μάξιμους (Ράσελ Κρόου) και στο δεύτερο του Λούσιους (Πολ Μεσκάλ). «Με τα λόγια του Λούσιους στο τέλος «τι να κάνω, πατέρα», η ταινία παραμένει ανοιχτή στο τρίτο σίκουελ», σημείωσε ο σκηνοθέτης. «Γιατί [ο Λούσιους] δεν θέλει πραγματικά τη διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας» Ετσι, εκφράζοντας αυτή την αμφιθυμία, το καλοσυνάτο βλέμμα του Μεσκάλ λειτουργεί καλά.

Ο Ρίντλεϊ Σκοτ με τον Πολ Μεσκάλ στα γυρίσματα του «Gladiator II» | www.imdb.com

«Οι περισσότερες σκηνές βίας που βλέπουμε (στον κινηματογράφο) σήμερα είναι γελοίες», επισήμανε ο σκηνοθέτης. «Στην πραγματικότητα κανείς δεν θα μπορούσε να ξανασηκωθεί έπειτα από μία και μόνο τέτοια μπουνιά. Κι αν σε χτυπούσαν έτσι δεκαεννέα φορές, κατά πάσα πιθανότητα θα ήσουν νεκρός. Προτιμώ, λοιπόν, να αναπλάθω σκηνές βίας που μοιάζουν αληθινές, όπως στο Black Hawk Down. Ενα από τα δυσκολότερα πράγματα είναι να συνδυάζεις τη δράση με τα οπτικά εφέ», συνέχισε. «Κι όταν έχεις μπαμπουίνους στη δράση, πώς το κάνεις αυτό; Πριν από μερικούς μήνες στη Νότια Αφρική όπου ήμουν, έτυχε να βρίσκομαι σε ένα πάρκο όπου κάποιοι έπαιρναν τον καφέ τους. Ξαφνικά εμφανίστηκαν δώδεκα μπαμπουίνοι και στέκονταν χαριτωμένα σε μια μάντρα. Είναι μικρά αλλά σαρκοβόρα ζώα, δεν πρέπει να τα πλησιάζεις. Τότε είδα ένα από αυτά να επιτίθεται σε έναν μεγαλόσωμο άντρα, να τον αρπάζει από το πόδι. Αυτός μόλις που πρόλαβε να μπει στο αυτοκίνητο. Το ζώο κουνούσε το αυτοκίνητο σαν λυσσασμένο. Από εκείνον πήρα την ιδέα για τον πρώτο μπαμπουίνο στην ταινία… Για να τους αναπαραστήσω έπρεπε να βρω παιδιά κασκαντέρ και να τους καθοδηγήσω σε αυτή την άγρια σύγκρουση ανάμεσα σε θηρίο και άνθρωπο. Αφού κινηματογραφήθηκε αυτό, οι τεχνικοί των οπτικών εφέ αντικατέστησαν επιδέξια τα σώματα των κασκαντέρ με τα ζώα των οπτικών εφέ».

Εν τούτοις η μαεστρία του Ρίντλεϊ Σκότ, που φέτος έγινε 87 χρόνων, δεν βασίζεται στην τεχνολογική του επιδεξιότητα αλλά στην καλλιτεχνική παιδεία που απέκτησε στη νεότητά του. «Οταν ήμουν παιδί δεν είχα καμία τεχνολογία στη διάθεσή μου», είπε. «Ημουν πολύ κακός μαθητής, δεν ήθελα να μάθω τίποτα, εκτός από σχέδιο. Ζωγράφιζα ασταμάτητα. Ο μόνος δρόμος που μπορούσα να ακολουθήσω ήταν να πάω σε μια σχολή καλών τεχνών και να γίνω δάσκαλος ζωγραφικής. Χρωστάω τα πάντα στη σχολή West Hartlepool College of Art γιατί εκεί έμαθα να σχεδιάζω και να ζωγραφίζω. Επειτα πήγα στο Royal College of Art, φοίτησα για συνολικά εφτά χρόνια, όσο ένας γιατρός δηλαδή. Τα παιδιά της εποχής μας δεν έχουν πια την υπομονή για κάτι τέτοιο. Ετσι μπορώ και εικονογραφώ όλες μου τις ταινίες μόνος μου στο storyboard. Κυριολεκτικά σκηνοθετώ τις ταινίες μου πρώτα στο χαρτί».

Για τον Ρίντλεϊ Σκοτ ο πόλεμος και η βία είναι στοιχεία της ανθρώπινης ζωής. «Βιώνουμε τώρα τις χειρότερες (πολιτικές) συνθήκες», τόνισε ο σκηνοθέτης. «Δεν έχουμε μάθει τίποτα από την Ιστορία. Επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη και βιώνουμε τα επακόλουθα σε πολλές μεριές του πλανήτη. Δεν θα σας πω τίποτε άλλο… Ενας πάμπλουτος άνθρωπος νομίζει ότι μπορεί να κυβερνήσει την αυτοκρατορία – σας θυμίζει τίποτα;».