Συμβούλιο Ασφαλείας ΟΗΕ: Η Δαμασκός υπόσχεται συνεργασία με τον Οργανισμό Απαγόρευσης Χημικών Όπλων

Κατά την ενημέρωσή της προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, η Ύπατη Εκπρόσωπος του ΟΗΕ για Θέματα Αφοπλισμού Iζούμι Νακαμίτσου ανέφερε ότι αναδύεται μια «νέα πολιτική πραγματικότητα» στη Συρία, γεγονός που προσφέρει «μια σημαντική ευκαιρία για την απόκτηση των πολυαναμενόμενων διευκρινίσεων» σχετικά με την πλήρη διάταση και φύση του συριακού χημικού προγράμματος.

Σοβαρές εκκρεμότητες

Όπως δήλωσε, στόχος είναι να «αποσυρθεί από τη χώρα κάθε χημικό όπλο» και να «εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμη συμμόρφωση» με τη Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα. Ωστόσο, ανέφερε, παραμένουν σοβαρές εκκρεμότητες. Η ίδια υπενθύμισε ότι για πάνω από μια δεκαετία, η Τεχνική Γραμματεία του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW) δεν έχει μπορέσει να επιβεβαιώσει ότι η αρχική δήλωση της Συρίας ήταν μεστός και ακριβής.

Όπως τόνισε, «ο OPCW έχει αναφέρει συνολικά 26 εκκρεμή ζητήματα, εκ των οποίων 19 παραμένουν άλυτα». Ο OPCW συνεχίζει να χαρακτηρίζει τα ζητήματα αυτά ως «σοβαρής ανησυχίας», καθώς αφορούν μεγάλες ποσότητες δυνητικά μη δηλωμένων χημικών παραγόντων και πολεμικών υλικών.

Ωστόσο, η κ. Νακαμίτσου καλωσόρισε τη νεότερη σύμπραξη των προσωρινών συριακών αρχών, επισημαίνοντας την υποστήριξή τους προς τις αποστολές τεχνικών κλιμακίων του OPWC. Όπως ανέφερε, «μία ομάδα τεχνικών εμπειρογνωμόνων του OPCW μετέβη στη Δαμασκό» τον Μάρτιο 2025, ενώ ακολούθησε δεύτερη αποστολή τον Απρίλιο. Κατά τις αποστολές αυτές, οι εμπειρογνώμονες επισκέφθηκαν πολλαπλές τοποθεσίες - συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων Barzah και Jamrayah και συνέλεξαν δείγματα που αναλύονται σε εξειδικευμένα εργαστήρια.

Η ομάδα του OPCW πραγματοποίησε επίσης συναντήσεις με Σύρους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του νέου Γενικού Διευθυντή του Κέντρου Επιστημονικών Μελετών και Ερευνών (SSRC) και του υπηρεσιακού Υπουργού Εξωτερικών Ασαν Χασάν Αλ Σαμπαϊνι. Εκεί, ο OPCW έλαβε «νέες πληροφορίες που δεν είχαν αποκαλυφθεί στο παρελθόν από τις προηγούμενες συριακές αρχές».

Η κ. Νακαμίτσου εξήρε τις συριακές αρχές για την παροχή «ανεμπόδιστης πρόσβασης» σε χώρους και ατομικό και για τη διευκόλυνση του έργου του OPCW με άδειες, συνοδεία ασφαλείας και λοιπή υποστήριξη.

Παρά τη θετική αυτή εξέλιξη, προειδοποίησε ότι η συνέχεια του έργου θα είναι δύσκολη και έκανε έκκληση για διεθνή υποστήριξη, υπενθυμίζοντας ότι ο OPCW χρειάζεται πρόσθετους πόρους και τεχνική συνδρομή, τόσο για την αποτροπή επανεμφάνισης χημικών όπλων όσο και για την ενίσχυση της εθνικής ικανότητας της Συρίας στον τομέα αυτό.

Τι ανέφερε ο Μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας

Κλείνοντας, προέτρεψε τα μέλη του Συμβουλίου να «ενωθούν», εκφράζοντας την ετοιμότητα του ΟΗΕ να στηρίξει τον κανόνα κατά της χρήσης χημικών όπλων - οπουδήποτε και οποτεδήποτε.

O Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης επανάλαβε την υποστήριξη της χώρας μας στις προσπάθειες της Συρίας να επιτύχει πρόοδο και ευδαιμονία και να αποτελέσει παράγοντα σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή.

Υποστήριξε το έργο του OPCW για την εξακρίβωση των γεγονότων περίγυρα από οποιαδήποτε μεταχείριση χημικών όπλων (συμπεριλαμβανομένων των τοξικών χημικών) για εχθρικούς σκοπούς από το σύστημα Άσαντ και χαιρέτισε την πρόοδο στην εξάλειψη του συριακού προγράμματος χημικών όπλων.

Επίσης κάλεσε τις de facto αρχές της Συρίας να συνεργαστούν εποικοδομητικά και με καλή πίστη με την Τεχνική Γραμματεία του OPCW, προκειμένου να κλείσουν τα 19 εκκρεμή ζητήματα και ως εκ τούτου να επιβεβαιωθεί ότι αφενός έχει εγκαταλείψει τη μεταχείριση χημικών όπλων και αφετέρου έχει ολοκληρώσει την καταστροφή των αποθεμάτων της.

Δέσμευση Δαμασκού για σύμπραξη με τον OPCW

O Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Συρίας, πρέσβης Κουσάι Αλ Νταχάκ επανάλαβε τη δέσμευση της Δαμασκού για πλήρη σύμπραξη με τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων OPCW, υπογραμμίζοντας την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στις σχέσεις της Συρίας με το διεθνές σύστημα χημικού αφοπλισμού.

Ξεκίνησε δηλώνοντας την «ακλόνητη δέσμευση της Συρίας για σύμπραξη με τον OPCW», τονίζοντας ότι τον τελευταίο μήνα «η Συρία επέδειξε σαφή πολιτική βούληση και σημαντική αποφασιστικότητα να ξεπεράσει την προηγούμενη φάση και τα αρνητικά χαρακτηριστικά της».

Ο Σύρος Μόνιμος Αντιπρόσωπος Αλ Νταχάκ τόνισε ότι η μεταποίηση αυτή σηματοδοτήθηκε από την επίσκεψη του Γενικού Διευθυντή του OPCW στη Δαμασκό τον Φεβρουάριο 2025, συνοδευόμενου από ευρεία αποστολή.

Υπενθύμισε ότι κατά τη 108η Σύνοδο του Εκτελεστικού Συμβουλίου του OPCW, ο Υπουργός Εξωτερικών της Συρίας επιβεβαίωσε ότι η χώρα «δεσμεύεται να καταστρέψει οποιαδήποτε πιθανά υπολείμματα του χημικού προγράμματος του προηγούμενου καθεστώτος και να αποδώσει δικαιοσύνη στα θύματα».

Δύο αποστολές

Αναφέρθηκε στις 2 πρόσφατες αποστολές του OPCW (12-21 Μαρτίου και 14-25 Απριλίου), κατά τις οποίες τεχνικά κλιμάκια επισκέφθηκαν εγκαταστάσεις, μελέτησαν έγγραφα, συνέλεξαν δείγματα και πραγματοποίησαν συνεντεύξεις με προσωπικό. Μεταξύ των τοποθεσιών που επισκέφθηκαν περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις Barzah και Jamrayah, και η Συρία «παρείχε πλήρη και ανεμπόδιστη πρόσβαση» καθώς και «θεώρηση εισόδου σε όλα τα μέλη της ομάδας».

Όπως υποστήριξε ο κ. Αλ Νταχάκ, «η Συρία παρείχε κάθε είδους υποστήριξη και σύμπραξη στην ομάδα», περιλαμβανομένης της ασφαλούς μεταφοράς των δειγμάτων στις εγκαταστάσεις του OPCW στη Χάγη. Αυτές οι ενέργειες, σύμφωνα με τον ίδιο, αναγνωρίστηκαν στην μηνιαία έκθεση του Γενικού Διευθυντή, η οποία αποτυπώνει «μια νέα αρχή... βασισμένη στην θάρσηση και τη διαφάνεια».

Ανέφερε ότι βρίσκεται σε ανάπτυξη τρίτη αποστολή, στην οποία η Συρία θα συνεχίσει να παρέχει ανεμπόδιστη πρόσβαση.

Τι ανέφερε ο Αλ Νταχάκ

Ο κ. Αλ Νταχάκ επανάλαβε ότι η χώρα του «καταδικάζει τη μεταχείριση χημικών όπλων οποτεδήποτε, οπουδήποτε, από οποιονδήποτε και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες», επισημαίνοντας ότι η νέα ηγεσία της Συρίας επιδιώκει να οικοδομήσει «θετική και συνεργατική σχέση με τον Οργανισμό» με στόχο την επίλυση των εκκρεμοτήτων.

Υπογράμμισε τη «σύνθετη κατάσταση» που έχει κληρονομήσει η σημερινή διοίκηση, επισημαίνοντας τις προκλήσεις ασφαλείας: αποσταθεροποιημένες περιοχές, νάρκες, πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί, καθώς και επανειλημμένες ισραηλινές επιθέσεις, με την τελευταία να σημειώνεται «πριν 2 ημέρες, στις 3 Ιουνίου».

Ζήτησε επίσης «εποικοδομητική προσέγγιση» και διεθνή υποστήριξη, τονίζοντας την χητεία «κινητοποίησης της διεθνούς κοινότητας για την παροχή αναγκαίων πόρων και υποστήριξης».

«Η Συρία έχει πλέον καταστεί αξιόπιστος εταίρος» στις παγκόσμιες προσπάθειες για την εξάλειψη των χημικών όπλων, ανέφερε, εκφράζοντας την πίστη ότι «η εποχή της δυσπιστίας έχει περάσει και έχει αντικατασταθεί από διαφανή σύμπραξη στο περιορισμοί μιας γνήσιας εταιρικής σχέσης».