To Αφγανιστάν εκπέμπει SOS

Η ανθρωπιστική κρίση στο Αφγανιστάν επιδεινώνεται ραγδαία μετά την απόφαση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ να διακόψει τη χορήγηση ξένης βοήθειας προς τη χώρα. Από τις αρχές του 2025, προγράμματα συνολικής αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων έχουν τερματιστεί, μεταξύ των οποίων και η κρίσιμη στήριξη προς το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP). Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούσαν μέχρι πρότινος τον μεγαλύτερο χρηματοδότη ανθρωπιστικής βοήθειας στο Αφγανιστάν, καλύπτοντας έως και το 40% της συνολικής βοήθειας, γεγονός που καθιστά τη διακοπή αυτή καθοριστική για την επιβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα διεθνών μέσων όπως η Washington Post και το Associated Press, πάνω από 420 ιατρικά κέντρα έχουν ήδη κλείσει, ενώ όσα συνεχίζουν να λειτουργούν βρίσκονται σε οριακή κατάσταση, χωρίς φάρμακα και βασικές προμήθειες, την ώρα που η πείνα επιδεινώνει τη διάδοση ασθενειών όπως η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και η ελονοσία. Ο επικεφαλής του WFP στο Αφγανιστάν, John Ayliffe, προειδοποίησε ότι αυτή τη στιγμή το πρόγραμμα μπορεί να παρέχει τροφή μόνο σε 1 στους 10 ανθρώπους που έχουν ανάγκη, ενώ τα επίπεδα υποσιτισμού για το 2025 είναι τα υψηλότερα που έχουν ποτέ καταγραφεί στη χώρα.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) προειδοποιεί ότι το σύστημα υγείας βρίσκεται κυριολεκτικά στο χείλος της κατάρρευσης και, εάν δεν αποκατασταθεί άμεσα η διεθνής βοήθεια πριν τον χειμώνα, αναμένονται μαζικοί θάνατοι, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές όπου η πρόσβαση είναι ήδη δύσκολη έως αδύνατη. Οι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η αναστολή της αμερικανικής βοήθειας όχι μόνο στερεί από τους Αφγανούς πρόσβαση σε τρόφιμα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αλλά απειλεί να βυθίσει την κοινωνία σε πλήρη αποσταθεροποίηση, αυξάνοντας τον κίνδυνο νέων ανθρωπιστικών και πολιτικών κρίσεων.

Η απόφαση Τραμπ αιτιολογήθηκε από τον ίδιο με το επιχείρημα ότι η αμερικανική βοήθεια δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για τη στήριξη κυβερνήσεων ή ομάδων που «απειλούν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ». Ωστόσο, όπως σημειώνουν ειδικοί, στην πράξη η διακοπή της βοήθειας πλήττει πρωτίστως τον άμαχο πληθυσμό και τους πιο ευάλωτους, μεταξύ των οποίων γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι. Η διακοπή της βοήθειας έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τον ΟΗΕ και διεθνείς οργανισμούς ανθρωπιστικής βοήθειας, οι οποίοι κάνουν λόγο για «καταδίκη σε θάνατο» εκατομμυρίων Αφγανών.

Καθώς το Αφγανιστάν βαδίζει προς τον χειμώνα, ο κίνδυνος μιας ανθρωπιστικής τραγωδίας άνευ προηγουμένου καθίσταται πιο ορατός από ποτέ. Οι διεθνείς οργανισμοί καλούν επειγόντως για την άρση της διακοπής της βοήθειας και την άμεση αποκατάσταση των προγραμμάτων στήριξης προτού να είναι αργά. Η κατάσταση που διαμορφώνεται στο Αφγανιστάν αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των συνεπειών που μπορεί να έχουν μονομερείς πολιτικές αποφάσεις στη ζωή εκατομμυρίων αθώων ανθρώπων.