Τρία σφυρίγματα για τον Άγγελο

Πολλές φορές είναι κάτι ιστορίες που, θέλοντας και μη, καρφώνονται στο μυαλό σου για πάντα. Κι αν, μάλιστα, συνοδεύονται από μια σκοτεινή, θλιβερή πτυχή, το αίσθημα που τις συνοδεύει κάθε φορά που σκέφτεσαι κάτι αντίστοιχο μεγαλώνει ολοένα και πιο πολύ· θαρρείς και κάτι θα σε πνίξει. 

Και να! Αυτή η τελευταία λέξη αποτελεί κατά κάποιο τρόπο το επίκεντρο μιας προσωπικής μαρτυρίας του παππού μου, Νικόλαου Χ. Φωκιανού, από την περίοδο που υπηρετούσε στο Βασιλικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μια μνήμη που στο νου μου συνδέθηκε με την τραγική υπόθεση του 3χρονου Άγγελου.

Πρέπει να ήταν λίγο μετά το 1942 και το αντιτορπιλικό Αδρίας μόλις είχε ολοκληρώσει τη συνοδεία μιας νηοπομπής τεσσάρων συμμαχικών εμπορικών πλοίων και θα επέστρεφε σε κάποιο λιμάνι της Δυτικής Αφρικής για ανεφοδιασμό. Ο καιρός ήταν αγριεμένος και όλοι παρέμεναν εντός του πλοίου, προσπαθώντας να κρατηθούν απ’ όπου μπορούσαν λόγω των μεγάλων κλίσεων που έπαιρνε το καράβι.

Τρία άτομα όμως – δυο ναύτες και ο ναύκληρος – χρειάστηκε να βγουν έξω για να ασφαλίσουν το φορτίο του πλοίου, ώσπου ένα μεγάλο κύμα -σαν τεράστιο χέρι- τους τράβηξε από το κατάστρωμα και τους έριξε στη φουρτουνιασμένη θάλασσα. Δυστυχώς, λόγω του πολέμου και του φόβου για πιθανή παρουσία του εχθρού, η μοίρα τους ήταν προδιαγεγραμμένη. Απλά, ο κυβερνήτης του πλοίου σφύριξε τρεις φορές πένθιμα, σαν να τους χαιρετά, και το πλοίο σιγά – σιγά χάθηκε στον ορίζοντα.

Από τη στιγμή που έγινα μάρτυρας αυτής της ιστορίας, η εικόνα του πλοίου που μακραίνει έχει μετατραπεί σε φόβο που με στοιχειώνει διαρκώς, κάθε φορά που «εγκαταλείπεται» κάποιος αβοήθητος. Όπως αβοήθητος ήταν και ο μικρός Άγγελος, που βρήκε τραγικό θάνατο μετά τη βάναυση κακοποίησή του.

Ένας Άγγελος που, πριν ανοίξει τα φτερά του, βρέθηκε να παλεύει με τα φουρτουνιασμένα κύματα, ενώ η ευρύτερη κοινωνία το μόνο που έκανε ήταν να… σφυρίξει τρεις φορές. Ούτε την επαναλαμβανόμενη κόλαση που περνούσε ο 3χρονος σταμάτησε, αλλά ούτε και ένα σωσίβιο σωτηρίας μπόρεσε να ρίξει. Μονάχα, παρακολουθούσε από απόσταση μέχρι την τελευταία πράξη του δράματος, κι ύστερα θα ξεθωριάσει. Αλλά μάλλον δεν θα χαθεί, θα παραμείνει κρυμμένη έως ότου βρεθεί κάποιο άλλο κύμα που θα ρίξει έναν ακόμη Άγγελο στον ωκεανό.

Μοναδική ελπίδα, η παραδειγματική τιμωρία των ενόχων και η ταυτόχρονη αφύπνιση όσων ακούν και βλέπουν, αλλά δεν μιλούν. Δεν μιλούν έγκαιρα, μήπως και σωθεί κάποια αθώα ψυχή.