Βουλή: Κατατέθηκε νομοσχέδιο για την “Ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο”

Την ερχόμενη Τετάρτη, 11 Ιουνίου εισάγεται προς επεξεργασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή το κατατεθέν νομοσχέδιο του υφυπουργού στον πρωθυπουργό Π. Μαρινάκη με τίτλο «Ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο -Τροποποιήσεις ν. 5005/2022 και ν. 3548/2007 και λοιπές διατάξεις».

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, σκοπός των αξιολογούμενων ρυθμίσεων, είναι η αναβάθμιση και ο εξορθολογισμός της λειτουργίας του Μητρώου Έντυπου Τύπου (Μ.Ε.Τ.) και του Μητρώου Ηλεκτρονικού Τύπου (Μ.Η.Τ.), τα οποία συστάθηκαν με τον ν. 5005/2022 (Α’ 236), αξιοποιώντας την εμπειρία από τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών και τη μείωση των διοικητικών βαρών των επιχειρήσεων τύπου.

Συγχρόνως εισάγονται διατάξεις που άγουν στον εξορθολογισμό του ν.3548/2007 (Α’ 68), ο οποίος συνδέεται στενά με τον ν. 5005/2022, καθώς στην πράξη αμφότερα τα νομοθετήματα συνεχίζουν να εφαρμόζονται παράλληλα και να αλληλεπιδρούν ως προς τον τοπικό και περιφερειακό τύπο. Προς τούτο, αντικείμενο των αξιολογούμενων ρυθμίσεων αποτελούν, ιδίως, η αποσαφήνιση εννοιών που χρησιμοποιούνται στον ν. 5005/2022, η τροποποίηση των προϋποθέσεων εγγραφής και επανεγγραφής στο Μ.Ε.Τ. και στο Μ.Η.Τ., ιδίως δια της διεύρυνσης συγκεκριμένων προθεσμιών, η ενίσχυση των δειγματοληπτικών και επιτόπιων ελέγχων των εγγεγραμμένων εντύπων και ηλεκτρονικού τύπου και η στοχευμένη τροποποίηση διατάξεων του ν. 3548/2007, που αφορούν στην προθεσμία υποβολής αιτήσεων εγγραφής εφημερίδων στο Υπομητρώο Περιφερειακού και Τοπικού Τύπου, στη διαδικασία καταβολής των αμοιβών για την καταχώριση δημοσιεύσεων στον περιφερειακό και τοπικό τύπο και στις κυρώσεις των παραβάσεων του ν. 3548/2007.

Με το Μέρος Β’ του προτεινόμενου σχεδίου νόμου διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής του ν. 5005/2022 με τη συμπερίληψη του αμιγώς ακουστικού περιεχομένου στην έννοια του ηλεκτρονικού τύπου. Παρατίθενται σαφείς ορισμοί εννοιών που απαντούν ήδη στον ν. 5005/202, ενώ παράλληλα τροποποιούνται οι προϋποθέσεις εγγραφής και επανεγγραφής στο Μ.Ε.Τ. και στο Μ.Η.Τ.. Περαιτέρω, εξορθολογίζεται η διαδικασία ανάρτησης φύλλων στο Μ.Ε.Τ. [εντός πέντε (5) ημερών και όχι αυθημερόν] προς τον σκοπό περιορισμού του διαχειριστικού βάρους που επωμίζονται οι επιχειρήσεις έντυπου τύπου. Αποσαφηνίζεται ότι οι ιδιότητες του διαχειριστή ιστοσελίδας και του διευθυντή απαιτείται να είναι διακριτές από την ιδιότητα του διευθυντή σύνταξης, καθώς η σύμπτωση αυτών των ρόλων στο ίδιο πρόσωπο αποτέλεσε τον κύριο λόγο απόρριψης σημαντικού αριθμού αιτήσεων εγγραφής κατά την προηγούμενη περίοδο υποβολής. Επιπρόσθετα, βελτιστοποιείται η διαδικασία γνωστοποίησης μεταβολών στοιχείων, ενώ συγχρόνως, αποσαφηνίζονται οι περιπτώσεις μεταβίβασης οι οποίες συνιστούν αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος εντύπου και οι οποίες απαιτούν υποβολή νέας αίτησης εγγραφής στα μητρώα εντός εξήντα (60) ημερών από τη μεταβίβαση. Εξάλλου, εισάγεται συνολική αναβάθμιση της διαδικασίας ελέγχου επιχειρήσεων έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου καθώς και των προβλεπόμενων κυρώσεων, οι οποίες επιβάλλονται σε περίπτωση παραβάσεων. Επίσης, επικαιροποιείται το άρθρο 25 του ν. 5005/2022, περί της επιτροπής για την τήρηση των αρχών της δημοσιογραφικής ηθικής και δεοντολογίας, ώστε οι αναφορές του να είναι συνεπείς με τη χρησιμοποιούμενη στο υπόλοιπο νομοθέτημα ορολογία.

Με τις αξιολογούμενες ρυθμίσεις του Μέρους Γ’ εισάγονται τροποποιήσεις στον ν. 3548/2007 και ειδικότερα, α) διευρύνεται η προθεσμία υποβολής αιτήσεων εγγραφής στο Υπομητρώο Περιφερειακού και Τοπικού Τύπου από έναν (1) σε δύο (2) μήνες, β) εισάγεται η δυνατότητα άσκησης ένστασης ενώπιον της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης (Γ.Γ.Ε.Ε.) σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης εγγραφής στο Υπομητρώο, γ) εξορθολογίζονται οι κυρώσεις για παραβάσεις του ν. 3548/2007 τόσο κατά το περιεχόμενο όσο και ως προς τα όργανα που τις επιβάλλουν.

Με τις αξιολογούμενες ρυθμίσεις του Μέρους Δ’ αντιμετωπίζονται ζητήματα που άπτονται της αρμοδιότητας του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ.) Ειδικότερα, α) καλύπτεται το νομοθετικό κενό ως προς τη δυνατότητα δικτύωσης μεταξύ ραδιοφωνικών σταθμών, που προβλεπόταν στην παρ. 15 του άρθρου 6 του ν. 2328/1995 (Α΄ 159), το οποίο καταργήθηκε με την περ. Ε’ του άρθρου 40 του ν. 4487/2017 (Α’ 116), β) διευκρινίζεται, προς άρση κάθε αμφιβολίας, ότι στην παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4779/2021 (Α΄ 27) υπάγονται και οι συσταθέντες ραδιοφωνικοί σταθμοί πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή, παρά την κατάργηση, με την παρ. 1 του άρθρου τέταρτου του ν. 4506/2017 (Α΄ 191), της ευνοϊκής διάταξης για τα πολιτικά κόμματα, αναφορικά με τις προϋποθέσεις αδειοδότησης ραδιοφωνικών σταθμών τους (βλ. άρθρο 50 ν. 3801/2009, Α΄ 143). Επομένως, από τη στιγμή που παύει να υφίσταται η μοναδική δικαιολογητική αιτία της ευνοϊκής μεταχείρισης των συγκεκριμένων ραδιοφωνικών σταθμών, δηλαδή η εκπροσώπηση στη Βουλή του πολιτικού κόμματος στο οποίο ανήκει ο ραδιοφωνικός σταθμός, δεν συντρέχει πλέον η προϋπόθεση νόμιμης λειτουργίας του σταθμού με βάση την κείμενη νομοθεσία. Προς αποφυγή πάντως ανατροπής καταστάσεων και για λόγους ασφάλειας δικαίου, προβλέπεται ότι η άδεια ανακαλείται με έκδοση απόφασης του Ε.Σ.Ρ. και τα αποτελέσματά της επέρχονται εφεξής.

Με τις αξιολογούμενες ρυθμίσεις του Μέρους Ε’ αντιμετωπίζεται το ζήτημα του φορολογικού καθεστώτος για τους υποδιανομείς και τους υποπράκτορες τύπου. Ειδικότερα εισάγεται στην παρ. 6 του άρθρου 28Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α’ 167), ρητή εξαίρεση από τον τεκμαρτό προσδιορισμό κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα για τους υποδιανομείς και τους υποπράκτορες τύπου.

Με την αξιολογούμενη ρύθμιση του άρθρου 31 προβλέπεται η εφαρμογή του Κεφαλαίου ΚΖ’ του ν. 4957/2022 (Α’ 141) σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας» (Αρχή) του άρθρου 3 του ν. 5086/2024 (Α’ 23), η οποία αποτελεί τεχνολογικό φορέα βάσει του άρθρου 16 του ν. 5086/2024 σε συνδυασμό με την περ. 7 της παρ. Β του άρθρου 13Α του ν. 4310/2014 (Α’ 258).

Λαμβανομένης υπόψη της εν λόγω συμπερίληψης της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας στους τεχνολογικούς φορείς του άρθρου 13Α του ν. 4310/2014, είναι αναγκαία η διευκόλυνση της λειτουργίας της κατά την υλοποίηση και την εν γένει διαχείριση των έργων και των λοιπών δράσεων, ιδίως ευρωπαϊκών προγραμμάτων στον νευραλγικό τομέα της κυβερνοασφάλειας, όπως «Ψηφιακή Ευρώπη», «Ορίζοντας ΕΥΡΩΠΗ», μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη». Σημειώνεται ότι τα έργα και οι δράσεις αυτές αναμένεται να αυξηθούν τα επόμενα έτη, ώστε να ανακύπτει η αναγκαιότητα απρόσκοπτης αξιοποίησης των αντίστοιχων κονδυλίων.

Εξάλλου, λαμβανομένου υπόψη του πλήθους και της εξειδικευμένης φύσης του αντικειμένου των συγχρηματοδοτούμενων έργων που διαχειρίζεται σήμερα η εν λόγω Αρχή, είναι αναγκαία η προσέλκυση αντίστοιχης εξειδίκευσης προσωπικού, μέσω της εφαρμογής του Κεφαλαίου ΚΖ΄ του ν. 4957/2022, το οποίο προσωπικό θα συμβάλλει με την τεχνογνωσία του στην υλοποίηση των ως άνω έργων. Συγχρόνως, επιδιώκεται η παροχή της δυνατότητας στην Αρχή να κατανέμει τους ίδιους πόρους που αντλούνται επί των προϋπολογισμών των ανωτέρω έργων σε λοιπές λειτουργικές και αναπτυξιακές ανάγκες αυτής που σχετίζονται με την απρόσκοπτη επιτέλεση της αποστολής της, συνεκτιμωμένου του χαρακτήρα της ως τεχνολογικού φορέα.

Επίσης, με την αξιολογούμενη ρύθμιση του άρθρου 32 αντιμετωπίζεται το ζήτημα της οργάνωσης και διάρθρωσης των οργανικών μονάδων του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας» (Αρχή), μεταβατικά, έως την έκδοση του προβλεπόμενου στην παρ. 1 του άρθρου 20 του ν. 5086/2024 (Α’ 23) προεδρικού διατάγματος, με το οποίο καταρτίζεται ο Οργανισμός της Αρχής.

Η αξιολογούμενη ρύθμιση του άρθρου 33 αντιμετωπίζει οργανωτικά ζητήματα της ανώνυμης εταιρείας «ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Ανώνυμη Εταιρεία» (Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.), λόγω της μη ολοκλήρωσης των διαδικασιών για την πρόσληψη τακτικού προσωπικού σε αυτήν από το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.). Συγκεκριμένα, η εν λόγω ρύθμιση αντιμετωπίζει το ζήτημα της διάρκειας ισχύος των συμβάσεων εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου για το προσωπικό της Η.ΔΙ.ΚΑ. Α.Ε. που απασχολείται σε θέσεις που καλύφθηκαν μέσω των υπό στοιχεία (ΣΟΧ) 1/2022 και (ΣΟΧ) 2/2022 ανακοινώσεων, των οποίων η λήξη ορίστηκε για τις 30.6.2025, σύμφωνα με την περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 5167/2024 (Α’ 207).