ΟΟΣΑ: Ανάπτυξη 2% φέτος και 2,1% το 2026  

Η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται καταγράφοντας ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 2% τόσο φέτος όσο και το 2026. Ωστόσο, οι νέοι δασμοί Τραμπ σε συνδυασμό με τη χαλάρωση της εξωτερικής ζήτησης, ιδίως από τους εμπορικούς εταίρους της Ε.Ε. όπως η Γερμανία, θα επιβραδύνουν την αύξηση των εξαγωγών σημειώνει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).

Καθοριστικός παραμένει ο ρόλος των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης στην ενίσχυση των επενδύσεων με τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού να συμβάλλουν στην ενίσχυση της κατανάλωσης καθώς οι εξαγωγές επιβραδύνονται παράλληλα με την εξωτερική ζήτηση. Την ίδια ώρα, ο Οργανισμός επισημαίνει ότι τυχόν καθυστερήσεις στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, η υπερβολική αύξηση των μισθών ή τα πιθανά ακραία καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις προοπτικές την ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις του ΟΟΣΑ, ο πληθωρισμός από 2,5% φέτος θα μειωθεί στο 2,0% το 2026, λόγω της πτωτικής πορείας των τιμών του πετρελαίου, παρά το αυξανόμενο κόστος του εμπορίου και τον επίμονο πληθωρισμό στις υπηρεσίες.

Για την Ελλάδα ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι θα συνεχίσει να καταγράφει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα 2,1% του ΑΕΠ το 2025 και 2,2% του ΑΕΠ το 2026 εξαιτίας κυρίως της βελτίωσης στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Όπως σημειώνει, τα ισχυρότερα φορολογικά έσοδα, αυξημένα από τα νέα μέτρα είσπραξης φόρων, προβλέπεται να στηρίξουν τα διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα και να δημιουργήσουν περιθώρια για πρόσθετες δαπάνες.

Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να παραμείνει ανθεκτική στο 2,0% το 2025 και στο 2,1% το 2026. Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος θα υποστηρίξει την αύξηση της κατανάλωσης. Η αύξηση των επενδύσεων, υποστηριζόμενη από τις αυξανόμενες εκταμιεύσεις των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα παραμείνει ισχυρή παρά την αυξημένη διεθνή αβεβαιότητα.

Όπως σημειώνει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ το 2025 και 2,2% το 2026 θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ στο 140% το 2026 (ορισμός Μάαστριχτ). «Παρά το γεγονός ότι το δημόσιο χρέος κινείται πτωτικά, παραμένει υψηλό, συνιστώντας στη κυβέρνηση να θέσει ως προτεραιότητα τη περαιτέρω μείωση του». Προβλέπει μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 145,2% φέτος και στο 139,8% το 2026.

Πρόκληση για την ελληνική οικονομία αποτελεί το δημογραφικό ενώ η αύξηση των επενδυτικών αναγκών οδηγούν σε περαιτέρω πίεση των δαπανών. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ η διατήρηση της δυναμικής των μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την άμβλυνση των υψηλών ελλείψεων εργατικού δυναμικού θα στηρίξει την ανάπτυξη των επενδύσεων.

Επίσης, οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη μείωση της φοροδιαφυγής και τον περιορισμό των φορολογικών δαπανών θα αύξαναν τα έσοδα, ενώ παράλληλα θα δημιουργούσαν περιθώρια για τη μείωση του φόρου εργασίας στους χαμηλόμισθους και θα ενθάρρυναν περαιτέρω κέρδη στην απασχόληση.

Η οικονομία παραμένει ισχυρή

Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,5% στο έτος έως τον Μάρτιο του 2025, ενώ οι ονομαστικοί μισθοί αυξήθηκαν κατά 5,4% στο έτος έως το τέταρτο τρίμηνο του 2024, με τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού να παραμένουν ιστορικά υψηλές. Ο πληθωρισμός παρέμεινε υψηλός στο 2,6% τον Απρίλιο του 2025 και ο δομικός πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3,8%, χάρη στον πληθωρισμό των τιμών των υπηρεσιών.

Ο δανεισμός προς τις επιχειρήσεις συνέχισε να αυξάνεται τους τελευταίους μήνες. Ο δανεισμός προς μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες από τον Αύγουστο του 2024 έως τον Μάρτιο του 2025 ήταν 14% υψηλότερος από ό,τι ένα χρόνο νωρίτερα. Τα επιτόκια για νέα δάνεια προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις μειώθηκαν από 5,7% τον Αύγουστο του 2024 σε 4,3% τον Μάρτιο του 2025.

Το εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε το 2024, με την αύξηση των εισαγωγών να ξεπερνά τις εξαγωγές εν μέσω μέτριας αύξησης του τουρισμού. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2024 ήταν 1,8% υψηλότερες από ό,τι ένα χρόνο νωρίτερα, μειωμένες από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των προηγούμενων ετών, και οι εξαγωγές αγαθών στο τέταρτο τρίμηνο του 2024 ήταν 3,3% χαμηλότερες σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα. «Οι εμπορικοί δεσμοί με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι περιορισμένοι, αλλά οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ θα επηρεάσουν επίσης τις εξαγωγές μειώνοντας τη ζήτηση από εμπορικούς εταίρους όπως η Γερμανία».

Οι αυξανόμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού θα μετριάσουν την αύξηση της απασχόλησης, ενώ παράλληλα θα υποστηρίξουν την αύξηση των μισθών. Εάν η αύξηση των μισθών υπερβεί συνεχώς τα κέρδη παραγωγικότητας, αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει περαιτέρω τις εξαγωγές. Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες του 2023 στη Θεσσαλία, θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν την εγχώρια ζήτηση.

Πρόκληση η περαιτέρω ενίσχυση των επενδύσεων

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι βασικές προκλήσεις για την ελληνική οικονομία είναι

• Το ακόμη υψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους καθώς δημιουργεί κινδύνους μεσοπρόθεσμα.
• Η γήρανση του πληθυσμού και η κλιματική αλλαγή προστίθενται στις μελλοντικές πιέσεις στις εγχώριες δαπάνες.
• Η χαμηλή παραγωγικότητα συνεχίζει να αποτελεί τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα και το βιοτικό επίπεδο.

Κλειδί για μεγαλύτερη ανάπτυξη αποτελεί η ενίσχυση των επενδύσεων, διατηρώντας παράλληλα το δημόσιο χρέος σε σταθερά φθίνουσα πορεία. Αυτό θα απαιτήσει ελάφρυνση των εναπομενόντων κανονιστικών βαρών και βελτιώσεις στις δεξιότητες των εργαζομένων.

Η επισημοποίηση και η επιτάχυνση της αναθεώρησης των υφιστάμενων επιχειρηματικών κανονισμών, διασφαλίζοντας παράλληλα μια αποτελεσματική διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τη νέα νομοθεσία, θα βοηθούσε στη συνέχιση της πρόσφατης επιτυχίας στην προσπάθεια να καταστεί το κανονιστικό πλαίσιο πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις.

Η ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης, η αναδιάρθρωση των πολιτικών αγοράς εργασίας προς την κατάρτιση και την παροχή συμβουλών για τους ανέργους και η διασφάλιση υψηλής ποιότητας κατάρτισης θα μείωνε τις αναντιστοιχίες δεξιοτήτων.

Η περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής και ο περιορισμός των φορολογικών δαπανών – ιδίως οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ- οι οποίοι ωφελούν κυρίως τα πλούσια νοικοκυριά – θα αύξαναν τα έσοδα, δημιουργώντας χώρο για στοχευμένες περικοπές στις κοινωνικές εισφορές για την ενίσχυση των κινήτρων εργασίας.